Το λάχανο (Brassica oleraceae var. capitata) είναι ένα διετές, φυλλώδες λαχανικό του γένους Brassica και της οικογένειας Brassicaceae.
Καλλιεργείται ως ετήσιο για το φύλλωμά του και αποτελεί σημαντικό συστατικό στις σαλάτες της Μεσογειακής διατροφής.
Τα φύλλα του μπορεί να είναι λεία, τρυφερά ή τσαλακωμένα. Χαρακτηριστικό τους η ποικιλία στα χρώματα, με τα πιο κοινά να είναι το πράσινο, το κόκκινο και το μωβ.
Η κεφαλή του, γνωστή ως καρδιά, έχει κωνικό ή σφαιρικό σχήμα και διακρίνεται στις επιμέρους κατηγορίες:
▪ Κόκκινα λάχανα.
▪ Άσπρα λάχανα: Κωνικό σχήμα με συμπαγή κεφαλή και ανοιχτό πράσινο χρώμα.
▪ Ποικιλία Savoy: Γκριζοπράσινο χρώμα με σγουρά φύλλα.
Το λάχανο μπορεί να αναπτυχθεί σε όλους τους τύπους εδαφών, ενώ δεν αποδίδει ικανοποιητικά σε όξινα εδάφη. Προτιμά εδάφη με καλή αποστράγγιση, για να εξασφαλίζεται καλός αερισμός των ριζών. Είναι ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες και ευδοκιμεί σε δροσερά κλίματα, ενώ είναι αρκετά ευαίσθητο σε υψηλές θερμοκρασίες.
Παρά την αντοχή που επιδεικνύει σε παγετούς, είναι δυνατόν να διαταραχθεί ο παραγωγικός του κύκλος εάν εκτεθεί για μακρά περίοδο σε θερμοκρασίες κάτω των 10οC. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που επικρατούν για αρκετό χρονικό διάστημα θερμοκρασίες πάνω από 25οC.
Στη χώρα μας καλλιεργείται τη φθινοπωρινή-χειμερινή περίοδο και την άνοιξη. Ορισμένες ποικιλίες μπορούν να καλλιεργηθούν και το καλοκαίρι. Η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξή του είναι μεταξύ 15-18οC.
Ανάλογα με την διάρκεια του βιολογικού τους κύκλου, τα λάχανα διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:
Υπερπρώιμα: Μικρού μεγέθους και χρειάζονται 55-60 ημέρες από τη μεταφύτευση μέχρι την ωρίμανση. Ανοιξιάτικη καλλιέργεια.
Πρώιμα: Ωριμάζουν σε 90 ημέρες. Καλοκαιρινή καλλιέργεια.
Μεσόψιμα: Χρειάζονται 120 ημέρες για να ωριμάσουν και αποτελούν φθινοπωρινή καλλιέργεια.
Όψιμα: Χειμερινή καλλιέργεια.
Καλλιεργητικές Τεχνικές
Πολλαπλασιασμός: Η αναπαραγωγή γίνεται με σπόρο απευθείας στο χωράφι ή σε φυτώρια και σπορεία. Για συνεχή συγκομιδή συνιστάται σπορά κάθε 15 ημέρες εφόσον επικρατούν ευνοϊκές θερμοκρασίες (7-23οC).
Φύτευση: Η σπορά συνήθως γίνεται σε σπορεία και εξαρτάται από την εποχή της συγκομιδής. Για ανοιξιάτικη καλλιέργεια (υπερπρώιμη) η σπορά γίνεται Ιανουάριο-Φεβρουάριο σε θερμαινόμενο σπορείο. Για φθινοπωρινή καλλιέργεια, η σπορά γίνεται το Μάιο-Ιούνιο. Τέλος, για χειμερινή καλλιέργεια η σπορά γίνεται τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο. Το βάθος σποράς είναι 1-1,5 εκ. Το φύτρωμα ολοκληρώνεται σε 10 ημέρες (θερμοκρασία 10-20ο C). Τα φυτά είναι έτοιμα για μεταφύτευση σε περίπου 40 ημέρες, εφόσον αναπτύξουν 5-6 φύλλα.
Αποστάσεις φύτευσης: Κατά τη μεταφύτευση τα λάχανα φυτεύονται σε σειρές με αποστάσεις φύτευσης 60-90 εκ. μεταξύ των σειρών και 30-60 εκ. μεταξύ των φυτών επί της γραμμής.
Λίπανση: Το λάχανο έχει υψηλές ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία, κυρίως σε άζωτο και κάλιο. Συνιστάται ισορροπημένη βασική λίπανση που παρέχει τα απαραίτητα στοιχεία, για την αποφυγή κακής ποιότητας παραγωγή σε περίπτωση περίσσειας αζώτου. Επίσης, το λάχανο είναι απαιτητικό σε θείο και για το λόγο αυτό το καλιούχο λίπασμα συνήθως χορηγείται σε μορφή θειικού καλίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προστεθεί θειάφι αντί του θειικού καλίου.
Άρδευση: Το λάχανο είναι απαιτητικό σε νερό και πρέπει να ποτίζεται τακτικά και προσεκτικά. Μεγάλες ποσότητες νερού μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική επέκταση των ριζών, με αποτέλεσμα την εξασθένιση του φυτού. Το νερό είναι απαραίτητο κατά την μεταφύτευση των νεαρών φυτών στον αγρό για την εγκατάσταση τους. Συνήθως χρησιμοποιείται στάγδην άρδευση.
Ωρίμανση: 65-90 ημέρες μετά τη μεταφύτευση, ανάλογα με τη ποικιλία.
Συγκομιδή: Όταν το λάχανο φτάσει τα πλήρες μέγεθος του και αποκτήσει την επιθυμητή σκληρότητα, τότε είναι έτοιμο για συγκομιδή. Κόβονται με μαχαίρι προσεκτικά κατά προτίμηση τις πρωινές ώρες.
Απόδοση: Μέση απόδοση 3-7 τόνους ανά στρέμμα.
