Οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν το μήνα Νοέμβριο 2024 για την ανίχνευση υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων μέσα ή πάνω σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης.
Διάγραμμα 1. Οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν το μήνα Νοέμβριο 2024.
MRL: είναι το υψηλότερο επίπεδο υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων που είναι νομικά επιτρεπτό μέσα ή πάνω σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, όταν τα φυτοφάρμακα εφαρμόζονται σύμφωνα με την ορθή γεωργική πρακτική. Στις αξιολογήσεις ασφάλειας των ανώτατων ορίων υπολειμμάτων (MRLs) της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα ή στις προτάσεις για MRLs η χρόνια και οξεία έκθεση των καταναλωτών μέσω της διατροφής σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων εκτιμάται με τη χρήση ενός μοντέλου υπολογισμού που έχει αναπτύξει η EFSA (EFSA PRIMo). Σκοπός του μοντέλου είναι η ταυτόχρονη εκτίμηση της βραχυπρόθεσμης και της μακροπρόθεσμης έκθεσης των καταναλωτών σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων και η σύγκριση της εκτιμώμενης έκθεσης με τις τοξικολογικές τιμές αναφοράς για τον εντοπισμό πιθανών κινδύνων για την υγεία των καταναλωτών.
Διάγραμμα 2. Κατανομή των σημείων δειγματοληψίας που αφορά τους ελέγχους της εσωτερικής αγοράς για το μήνα Νοέμβριο 2024.
Διάγραμμα 3. Ποσοστιαία αναλογία (%) εγχώριων και εισαγόμενων προϊόντων, στα οποία έγιναν δειγματοληψίες το μήνα Νοέμβριο 2024 για την ανίχνευση υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Διάγραμμα 4. Το σύνολο των τροφίμων που εξετάστηκαν το μήνα Νοέμβριο 2024.
Πίνακας 1. Τα τρόφιμα στα οποία ανιχνεύθηκαν μη εγκεκριμένες δραστικές ουσίες το μήνα Νοέμβριο 2024.
Σημειώνεται ότι τρόφιμα από τρίτες χώρες που περιέχουν δραστικές ουσίες των οποίων η έγκριση έχει ανακληθεί στην ΕΕ ή οι ουσίες αυτές δεν έχουν λάβει ποτέ έγκριση στην ΕΕ, μπορούν να εισάγονται νόμιμα στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα Κράτη Μέλη, αρκεί η συγκέντρωσή τους στα τρόφιμα να μην υπερβαίνει τα αντίστοιχα MRLs.
Πίνακας 2. Τα τρόφιμα στα οποία ανιχνεύθηκαν υπερβάσεις υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων το μήνα Νοέμβριο 2024.
Σχετικά με τα δείγματα με πιθανή επικινδυνότητα για τους καταναλωτές, ισχύουν τα εξής:
▪ Το δείγμα πορτοκαλιών εντοπίστηκε σε supermarket, ήταν ελληνικής προέλευσης και είχε σε υπέρβαση τη μη εγκεκριμένη δραστική ουσία phosmet.
▪ Το δείγμα φασολιών σόγιας (edamame), με προέλευση από την Κίνα, αφορούσε επαναληπτικό έλεγχο (follow-up) σε επιχείρηση για την οποία σε προηγούμενο έλεγχο είχε εντοπιστεί υπέρβαση υπολειμμάτων σε ίδιο προϊόν. Από τον επαναληπτικό έλεγχο διαπιστώθηκαν υπερβάσεις υπολειμμάτων από τις δραστικές ουσίες dinotefuran, lufenuron και bifenthrin. Για την ουσία dinotefuran δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες.
▪ Τα δύο δείγματα τομάτας με πιθανή επικινδυνότητα για τους καταναλωτές ήταν από την Τουρκία και λήφθηκαν από λαχαναγορές. Το ένα δείγμα είχε σε υπέρβαση τη δραστική ουσία indoxacarb, ενώ το άλλο τη δραστική ουσία chlorpyrifos-methyl. Για την τελευταία ουσία δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες.
Σημειώνεται ότι τα τρόφιμα που περιέχουν δραστικές ουσίες για τις οποίες δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες, θα θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα για τους καταναλωτές, μέχρι να υπάρξουν επαρκή στοιχεία που να συνηγορούν για το αντίθετο.
Η χώρα μας το μήνα Νοέμβριο 2024 προχώρησε σε μία (1) κοινοποίηση στο «σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για την κοινοποίηση άμεσων ή έμμεσων κινδύνων για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων που προέρχονται από τρόφιμα ή ζωοτροφές (iRASFF)», που αφορούσαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων μέσα ή πάνω σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης.
