Xylella fastidiosa - Αναδυόμενος κίνδυνος

Παγκόσμια έχει γίνει καταγραφή του παθογόνου σε καλλιέργειες Αμυγδαλιάς, ροδακινιάς, δαμασκηνιάς, βερικοκιάς, κορομηλιάς, είδη βελανιδιάς, είδη κέρκις, είδη πτελέας, πεκάν, πλάτανους, ηλίανθους και άλλα.

Πολύ κοντά μας στην Ιταλία, τεράστιες ζημίες καταγράφηκαν στην Περιφέρεια Apulia, της επαρχίας του Lecce της Ιταλίας , από το 2013, ιδιαίτερα στην καλλιέργεια της Ελιάς.

Ο επιβλαβής οργανισμός Xylella fastidiosa έχει κάνει επιβεβαιωμένα την εμφάνιση του στην Κορσική, στις μεσογειακές ακτές της Γαλλίας, σε θερμοκήπιο καλλωπιστικών στη Γερμανία, στις Βαλεαρίδες νήσους στην Ισπανία (2016), ενώ το 2017 ανιχνεύθηκε και στην περιοχή Αλικάντε της ηπειρωτικής Ισπανίας σε οπωρώνες Αμυγδαλιάς.

Επίσης στη Μαδρίτη και στην Ανδαλουσία της Ισπανίας (2018), τέσσερις νέες εστίες προσβολής από τον επιβλαβή οργανισμό καραντίνας Xylella fastidiosa επιβεβαιώθηκαν στην Επαρχία του Αλικάντε της Ισπανίας. Επίσης ένα νέο είδος, το Prunus armeniaca αποτελεί νέο ξενιστή του στελέχους του φυτοπαθογόνου βακτηρίου».

Πολύ πρόσφατα ( 2019 ) επιβεβαιώθηκαν για πρώτη φορά εικοσιτέσσερα νέα θετικά δείγματα και αναγνωρίστηκαν πέντε νέα είδη φυτών ξενιστών του φυτοπαθογόνου βακτηρίου (Dimorphotheca Hill, Erigeron karvinskianus DC., Laurus nobilis L., Medicago arborea L., Olea europea L.), στην Περιφέρεια της Προβηγκίας- Άλπεων-Κυανής Ακτής της Γαλλίας , καθώς και άλλα δέκα νέα είδη φυτών που προσβλήθηκαν στην Πορτογαλία, περιφέρεια του Πόρτο.

Το παθογόνο γενικά έχει πολύ μεγάλο εύρος φυτών ξενιστών, ποωδών και δενδρωδών, καλλιεργούμενων και αυτοφυών φυτών. Προσβάλει διάφορα καλλιεργούμενα φυτά (μεγάλης καλλιέργειας, καρποφόρα δένδρα, αμπέλι, καλλωπιστικά, αυτοφυή φυτά και δασικά δένδρα ).

Εγκαθίσταται και πολλαπλασιάζεται στα αγγεία του ενεργού ξύλου. Τα συμπτώματα που προκαλούνται από το βακτήριο ποικίλλουν ανάλογα με το φυτό ξενιστή.

Γενικά, καθώς το βακτήριο προσβάλλει τα αγγεία του ξύλου και εμποδίζει τη μεταφορά νερού και ανόργανων θρεπτικών στοιχείων, τα ασθενή φυτά εκδηλώνουν συμπτώματα μαρασμού, νέκρωσης (καψαλίσματος) και ξήρανσης του φυλλώματος, ακολουθούμενα τελικά από την πλήρη νέκρωση του φυτού.

Σημειώνεται ότι είναι δυνατόν να υπάρχουν προσβεβλημένα φυτά του ιδίου είδους με ή χωρίς συμπτώματα

Οι κυριότεροι τρόποι να εισαχθεί το παθογόνο σε μία περιοχή είναι με τα φυτά προς φύτευση και με τα μυζητικά έντομα φορείς, (της οικογένειας των Cicadidae και Cercopida, κοινώς τζιτζικάκια) που λειτουργούν ως φορείς του βακτηρίου συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης των εντόμων φορέων που ενδέχεται να μεταφερθούν πάνω στα φυτά.

Όμως σε μεγάλες αποστάσεις γίνεται με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό (φυτά προς φύτευση).

Με βάση την Εκτελεστική Απόφαση της Επιτροπής με αρ. 2015/789/ ΕΕ και τις τροποποιήσεις αυτής όσον αφορά τα μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης στην Ένωση του οργανισμού Xylella fastidiosa επιβάλλονται μέτρα για την εισαγωγή εκτεταμένου αριθμού φυτών-ξενιστών προς φύτευση από τρίτες χώρες προς την Ε.Ε.

1. Το φυτικό υλικό θα πρέπει να προέρχεται από τόπο παραγωγής απαλλαγμένο από την ασθένεια και να υποβάλλεται σε επίσημες επιθεωρήσεις ( SURVEYS)

2. Για το φυτικό υλικό που παράγεται στην Ε.Ε. χρειάζεται φυτοϋγειονομικό διαβατήριο για τη διακίνησή του.

3. Ειδικότερα για τα ευπαθή φυτά που προέρχονται από τρίτες χώρες και προορίζονται για φύτευση, απαιτείται κατά την εισαγωγή τους το πιστοποιητικό Φυτοϋγείας με ειδικές πρόσθετες δηλώσεις.

Λόγω της μεγάλης σοβαρότητας αυτού του επιβλαβή οργανισμού και σύμφωνα με το άρθρο 7 του Π_365/2002 (ΦΕΚ Α 307) αποτελεί υποχρέωση όποιων εμπλεκόμενων όπως φυτώρια, σημεία πώλησης καλλωπιστικών φυτών και πολλαπλασιαστικού υλικού, παραγωγών, συνεταιρισμών, γεωπόνων του δημοσίου και ιδιωτών, τελωνιακών, Δήμων και Εργολάβων δημοσίων κηποτεχνικών έργων) να γνωστοποιούν αμέσως στην αρμόδια Φυτουγειονομική αρχή της περιοχής τους , οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή συμπτωμάτων.

Τονίζεται ότι, στη χώρα μας δεν έχει διαπιστωθεί η παρουσία του Xylella fastidiosa. Η παρεμπόδιση της εισαγωγής του επικίνδυνου αυτού βακτηρίου στην χώρα είναι ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ μας.