Έξυπνα αγροτικά δίκτυα μέσω δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας.
Το πρόγραμμα έχει ως στόχο να αποδείξει την οικονομική και περιβαλλοντική σκοπιμότητα ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου των γεωργικών συνεταιρισμών, με την ενσωμάτωση της εξοικονόμησης ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και παραγωγή βιομάζας.
Στην ημερίδα που θα πραγματοποιήσει η ΝΕΑ ΠΑΣΕΓΕΣ και το ΙΝΑΣΟ - ΠΑΣΕΓΕΣ στην Agrotica (δείτε ΕΔΩ), ανάμεσα στα άλλα, εξόχως ενδιαφέροντα και σημαντικά θέματα, θα γίνει η παρουσίαση του έργου LIFE COOP2020 «Ανάπτυξη έξυπνων αγροτικών δικτύων, μέσω δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης ΑΠΕ, με έμφαση στη βιομάζα», από τον Mηχανολόγο-Mηχανικό, επιστημονικό συνεργάτη του ΕΚΕΤΑ κ. Δημήτρη Κουρκούμπα.
Με σχετικό του άρθρο ο κ. Κουρκούμπας μας εξηγεί ότι οι καθημερινές λειτουργικές ανάγκες μιας μονάδας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων (θέρμανση, ηλεκτρική ενέργεια, ανάγκες σε νερό) σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος συντήρησης, ορισμένες φορές μπορεί να καταστήσουν τη λειτουργία της μονάδας μη βιώσιμη. Επιπρόσθετα, πολλές εκτάσεις σε εγκαταλειμμένα, ξηρά και άγονα εδάφη παραμένουν ανεκμετάλλευτες, λόγω χαμηλής γονιμότητας και παραγωγικότητας.
Την απάντηση σε αυτό το πρόβλημα φιλοδοξεί να δώσει το Ευρωπαϊκό Έργο LIFE Coop 2020. Πρόκειται για ένα συγχρηματοδοτούμενο έργο από το LIFE+, το χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Περιβάλλον, η διάρκεια του οποίου είναι 48 μήνες, με αρχή την 1η Ιουλίου 2014.
Ο κύριος στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός πιλοτικού έργου που στηρίζεται στην εξοικονόμηση ενέργειας, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών για τη παραγωγή ενέργειας, την παραγωγή βιομάζας από ενεργειακές καλλιέργειες, την ορθολογική διαχείριση αγροτικών υπολειμμάτων και άλλων οργανικών παραπροϊόντων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας και την αξιοποίηση άγονων, ξηρών και εγκαταλειμμένων εδαφών για την καλλιέργεια εναλλακτικών καλλιεργειών.
Οι δράσεις του έργου αναμένεται να έχουν θετικά οφέλη στον αγροτικό τομέα μέσω:
- της δημιουργίας νέων ευκαιριών για τους αγρότες μέσω της εγκατάστασης ενεργειακών καλλιεργειών και της αξιοποίησης αγροτικών υπολειμμάτων με αποτέλεσμα την αύξηση του γεωργικού εισοδήματος.
- της αύξησης της αγροτικής παραγωγής μέσω της αξιοποίησης άγονων, ξηρών και εγκαταλελειμμένων εδαφών.
- της παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
- της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των θερμοκηπιακών και κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, αρδευτικών συστημάτων και άλλων γεωργικών εργασιών.
- της μείωσης των ενεργειακών καταναλώσεων.
- της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
- Το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα χρονικής διάρκειας 4 ετών λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις του Αγροτικού Συνεταιρισμού Cambrils που βρίσκεται στην πόλη Cambrils της Ισπανίας, 20χλμ νότια της Tarragona και δραστηριοποιείται κατά κύριο λόγο στην παραγωγή ελαιολάδου και οπωροκηπευτικών.
Το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ, Παράρτημα Πτολεμαΐδας) αποτελεί επιστημονικό εταίρο του έργου LIFE Coop 2020, έχοντας το ρόλο του τεχνικού συμβούλου.
Το πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμόζεται για τη δημιουργία έξυπνων αγροτικών δικτύων μέσω δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Στο πλαίσιο του έργου εγκαταστάθηκαν σε τρία διαφορετικά αγροτεμάχια ανεμογεννήτριες συνολική ισχύος 7.7 kW για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών συνολικά 200 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης, μειώνοντας σημαντικά το λειτουργικό κόστος, όπως τόνισε τόνισε.
Ακόμη, πραγματοποιήθηκε φύτευση 5 διαφορετικών ενεργειακών καλλιεργειών σε μια συνολική έκταση 75 στρεμμάτων. «Η επιλογή των ενεργειακών καλλιεργειών έγινε από την ερευνητική ομάδα του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ, το οποίο διαθέτει σημαντική εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα και βασιστήκαμε στις εδαφοκλιματικές και κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής» τόνισε ο κ. Κουρκούμπας.
Οι καλλιέργειες που επιλέχτηκαν ήταν η αγριαγκινάρα, το γλυκό σόργο, το τριτικάλε, το κριθάρι και ο ηλιάνθος, οι οποίες παρουσιάζουν:
α) μεγάλη προσαρμοστικότητα στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής
β) χαμηλές απαιτήσεις σε εισροές (λίπασμα, νερό)
γ) δυνατότητα παραγωγής υψηλών ποσοτήτων βιομάζας με υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο.
Πριν τη σπορά των καλλιεργειών προηγήθηκε καθαρισμός και προετοιμασία του εδάφους. Για τις καλλιέργειες Προς το παρόν η μόνη καλλιέργεια στην οποία έγινε συγκομιδή είναι η καλλιέργεια του σόργου, από την οποία παρήχθησαν περίπου 8 τόνοι βιομάζας από καλλιέργεια συνολικής έκτασης 10 στρεμμάτων.
Κατά τη διάρκεια της συγκομιδής προσδιορίστηκε η παραγόμενη ποσότητα βιομάζας, ενώ πραγματοποιήθηκε φυσικοχημική ανάλυση των εξεταζόμενων ενεργειακών καλλιεργειών για τον προσδιορισμό των φυσικοχημικών τους ιδιοτήτων.
Οι εργαστηριακές δομικές γίνονται στο εργαστήριο του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στην Πτολεμαΐδα, το οποίο είναι διαπιστευμένο σύμφωνα με το πρότυπο ISO 17025 από τον ΕΣΥΔ και αναλαμβάνει την ανάλυση και το χαρακτηρισμό κυρίως στερεών καυσίμων.
Επιπλέον στις εγκαταστάσεις του αγροτικού συνεταιρισμού εγκαταστάθηκε λέβητας βιομάζας ισχύος 150 kW για την αξιοποίηση του πυρηνόξυλου.
Τέλος, στο τέλος του έργου προβλέπεται να παραδοθεί σχετικό εγχειρίδιο για τις βέλτιστες πρακτικές των ενεργειακών καλλιεργειών το οποίο θα περιλαμβάνει οδηγίες για τους ενδιαφερόμενους αγρότες και συνεταιρισμούς σχετικά τις καλλιεργητικές πρακτικές, τη σπορά, τη συγκομιδή και την παρακολούθηση των καλλιεργειών.
