Η εγχώρια αγορά αλκοολούχων ποτών χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο αυτό ο τομέας της εγχώριας παραγωγής φαίνεται να έχει κάνει άλματα ανάπτυξης ποιοτικά αλλά και παραγωγικά, σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν από μερικά χρόνια.
Στον κλάδο της παραγωγής αλκοολούχων ποτών δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που παρέχουν προϊόντα με καθιερωμένα εμπορικά σήματα και υψηλή αναγνωρισιμότητα. Στην πλειοψηφία τους οι παραγωγικές μονάδες του κλάδου είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα και τοπικής εμβέλειας, διεσπαρμένες κυρίως στην περιφέρεια .
Σε γενικές γραμμές, η ελληνική ποτοποιία έχει δείξει αξιοθαύμαστη αντοχή μέσα στις δυσμενείς συνθήκες που επικράτησαν από το 2010 (λόγω της αύξησης των φορολογικών συντελεστών κατά +130%) μέχρι σήμερα. Ειδικά τα στοιχεία του 2019 κατέγραψαν μια σαφή ανοδική πορεία σε όλους τους τομείς και ιδίως στις εξαγωγές. Το 2020 ακόμη και στις απρόοπτες δυσμενείς συνθήκες (λόγω της πανδημίας), έδειξε για μια ακόμη φορά τη μεγάλη αντοχή του κλάδου της παραγωγής, με βασικό κινητήριο μοχλό τις εξαγωγές. Το 2021, με την ανάκαμψη στην οικονομία και τη μερική επαναφορά της δραστηριότητας στην εστίαση και τον τουρισμό, ο κλάδος αρχίζει σταδιακά να ανακάμπτει στα προCovid επίπεδα, με μικρή αύξηση της παραγωγής σε σύγκριση με το 2020 (+1%), σημαντική ενίσχυση της κατανάλωσης των ελληνικών ποτών στο εσωτερικό της χώρας, ενώ παρατηρείται μικρή μείωση των εξαγωγών-αποστολών (-4,0%).
Το 2022 εξελίχθηκε σε μία εξαιρετική χρονιά για τον κλάδο της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων, καταγράφοντας σημαντικές αυξήσεις (σε επίπεδο όγκου) τόσο στην παραγωγή +12,5% και στην κατανάλωση +24,2% αλλά και στις εξαγωγές +5,2% που έχουν μια συνεχή ανοδική πορεία, επιβεβαιώνοντας την εξαιρετική ποιότητα των Ελληνικών αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων.
Βεβαίως, υπάρχουν πολλές δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη και παραγωγή μεγαλύτερου εύρους προϊόντων, καθώς και νέων προϊόντων, με στόχο την αύξηση του μεριδίου της κατανάλωσης των παραγομένων στη χώρα αλκοολούχων ποτών, η οποία σήμερα κυριαρχείται από αλκοολούχα ποτά προέλευσης εξωτερικού. Ωστόσο, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, αύξησης του κόστους παραγωγής και αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, οι προοπτικές για το 2023 είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξες.
Σημαντικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης του κλάδου παραγωγής και των εξαγωγών του είναι :ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Η παραγωγή εμφανίζει σταθερά , ανοδική πορεία, καταφέρνοντας να έχει μικρές απώλειες (ακόμα και το 2020) σε μια περίοδο που η εγχώρια ζήτηση υποχώρησε δραστικά, λόγω της στροφής που επέδειξαν οι επιχειρήσεις του κλάδου προς τις εξαγωγές.
Ειδικά το 2022, η εγχώρια παραγωγή αποσταγμάτων και άλλων αλκοολούχων ποτών παρουσίασε αύξηση +12,5% σε σύγκριση με το 2021και διαμορφώθηκε στα 21,2 εκ. λίτρα αλκοόλης (+2,3 εκ. λίτρα αλκοόλης).
Στο συνολικό διάστημα της 10ετίας (2013-2022) η συνολική παραγωγή των αλκοολούχων ποτών παρουσιάζει σημαντική αύξηση 26,3% (+4,4 εκ. λίτρα αλκοόλης).
Στον κλάδο της παραγωγής αλκοολούχων ποτών δραστηριοποιείται σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων που παρέχουν προϊόντα με καθιερωμένα εμπορικά σήματα και υψηλή αναγνωρισιμότητα. Στην πλειοψηφία τους οι παραγωγικές μονάδες του κλάδου είναι επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους, κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα και τοπικής εμβέλειας. Συνολικά στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή περίπου 350 επιχειρήσεις (ποτοποιίες & αποσταγματοποιίες), που είναι διεσπαρμένες σε όλη τη χώρα (250 ποτοποιίες και άλλες 90 περίπου αποκλειστικά αποσταγματοποιίες).
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Ως γνωστόν η πανδημία αποτέλεσε μια νέα δοκιμασία για τον κλάδο, επηρεάζοντας την κατανάλωση, ιδιαίτερα την επιτόπια (on-trade), λόγω των αναγκαστικών lockdowns στην εστίαση αλλά και του περιορισμού των τουριστικών ροών, δημιουργώντας ασύμμετρες επιπτώσεις στον κλάδο σε σύγκριση με την υπόλοιπη οικονομία.
Η μικρή ενίσχυση της κατ’ οίκο κατανάλωσης δεν αντιστάθμισε τις απώλειες από την εστίαση και τον τουρισμό με αποτέλεσμα η συνολική (εγχωρίων & εισαγομένων) κατανάλωση των αλκοολούχων ποτών το 2020 να μειωθεί κατά 27,4% (στα 10,22 εκ. λίτρα αλκοόλης) έναντι του 2019.
Η ανάκαμψη του 2021 στην οικονομία αλλά και η μερική επαναφορά της δραστηριότητας στην εστίαση και τον τουρισμό, ενίσχυσαν την εσωτερική αγορά και το επίπεδο κατανάλωσης το 2021 έκλεισε αντιπροσωπεύοντας το 90% του επιπέδου του 2019 και το 74% του επιπέδου του 2010.
Όσον αφορά τη διάθεση στο εσωτερικό, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών, παρουσιάζει διακυμάνσεις ανά έτος, με μεγαλύτερη μείωση το 2020 και μεγαλύτερη αύξηση στο επόμενο έτος 2021 (+24,5%) και το 2022 (+24,2%).
Το 2022 εξελίχθηκε σε πολύ καλή χρονιά καθώς, όλες οι κατηγορίες των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εμφανίζουν αύξηση. Σε επίπεδο 10ετίας (2013-2022) η κατανάλωση των εγχωρίως παραγομένων ποτών, στο εσωτερικό της χώρας, εμφανίζει αύξηση +18,6%.
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑO Πρόεδρος του ΣΕΑΟΠ κ. Μαυράκης δήλωσε: «Αισθανόμαστε ενθουσιασμένοι και περήφανοι που το 2022 αποτέλεσε μία χρονιά-ορόσημο στη μακρά ιστορία του κλάδου. Ελπίζουμε ότι η πολύ καλή πορεία του 2022 θα συνεχιστεί και το 2023, υπάρχουν πολλές δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξή του και παραγωγή μεγαλύτερου εύρους προϊόντων, αν και εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, αύξησης του κόστους παραγωγής και των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, οι προοπτικές για το 2023 είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξες.»
Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα στήριξης της εξωστρέφειας του κλάδου της ελληνικής παραγωγής αποσταγμάτων, που θα λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές του ανάγκες, για να μπορέσει ανταπεξέλθει στις βραχυπρόθεσμες και μεσομακροπρόθεσμες προκλήσεις :
Δείτε περισσότερα στο συνημμένο αρχείο pdf