Αύξηση κατέγραψαν οι εξαγωγές των ελληνικών αλκοολούχων ποτών το 2024, παρά την κάμψη που παρατηρείται στο εμπόριο των αλκοολούχων της Ευρωπαϊκής ένωσης, με τις εξαγωγές των ευρωπαϊκών αλκοολούχων ποτών να μειώνονται κατά -2% και τις εισαγωγές από Τρίτες χώρες να μειώνονται κατά -3% σε σύγκριση με το 2023.
Ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας και αποσταγματοποιίας αντιστέκεται, καταγράφοντας αύξηση των εξαγωγών τόσο στην αξία τους όσο και στις ποσότητες που κατευθύνθηκαν στις αγορές της ΕΕ και στις Τρίτες Χώρες, με βασικό παράγοντα την ποιότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών, η οποία φαίνεται να κερδίζει έδαφος και αναγνωρισιμότητα σε διεθνές επίπεδο.
Γενικά
Όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της EUROSTAT, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ, το 2024 η εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών συνεχίζει να ενισχύεται, ξεπερνώντας για 2η συνεχή χρονιά, το φράγμα των 100 εκ.€.
Συγκεκριμένα, σε σύγκριση με το 2023, παρατηρείται συνολική αύξηση (εντός ΕΕ 27 & Τρίτες Χώρες) σε αξία € κατά +7,9% που αντιστοιχεί σε επιπλέον + € 8,4 εκατ. σε απόλυτους τιμές και +1,5%, σε ποσότητα ( + 0,6 εκ. kg σε απόλυτες τιμές). Αξιοσημείωτη επίσης αύξηση παρατηρείται και στη μέση τιμή πώλησης εξαγόμενων ποτών το 2024 κατά +6,3% .
Η ανάλυση των δεδομένων της τελευταίας 5ετίας (στην μετά Covid περίοδο) καταδεικνύει τη σταθερή αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών, σε αξία κατά +45,4%, σε ποσότητα κατά +4% αλλά και στη μέση τιμή πώλησης +40%.
Εξετάζοντας τα μεγέθη και σε επίπεδο 10ετίας , φαίνεται ότι η αύξηση αυτή δεν είναι ούτε αποσπασματική ούτε συγκυριακή είναι αποτέλεσμα διαρκούς προσπάθειας των Ελλήνων παραγωγών και της αδιαμφισβήτητης ποιότητας των ελληνικών αλκοολούχων ποτών.
ΓΡΑΦΗΜΑ 1: H πορεία των εξαγωγών ελληνικών αλκοολούχων ποτών σε αξία & ποσότητα (2020–2024)
Βελτιωμένη παρουσιάζεται και η μεταβολή της μέσης τιμής πώλησης των αλκοολούχων ποτών προς όλες τις χώρες. Η μέση τιμή (€/Kg) των ελληνικών αλκοολούχων ποτών καταγράφει ανοδική πορεία καθώς το 2024 αυξήθηκε διεθνώς κατά +6,3% ( +2,56 % σε Τρίτες Χώρες & +7,14 % εντός ΕΕ 27), σε σύγκριση με το 2023.
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Χώρες Εξαγωγών
Σύμφωνα με τα δεδομένα, παρά τη μικρή κάμψη των εξαγωγών σε ποσότητα, τα Κράτη Μέλη της ΕΕ παραμένουν οι κυριότεροι εξαγωγικοί προορισμοί για τα ελληνικά αποστάγματα, αντιπροσωπεύοντας το 74% της αξίας (84,9 εκατ. €) και το 76% της ποσότητας (27,9 εκατ. κιλά).
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων της EUROSTAT (βλ. ΠΙΝΑΚΑ 3), οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 του κλάδου της ελληνικής ποτοποιίας, το 2024 σε σχέση με το 2023, δείχνουν αύξηση στην αξία, περίπου κατά 4,2 εκατ. € (+5,19%), ενώ η ποσότητα εμφανίζει μικρή μείωση -0,5 εκατ. κιλά (-1,8%). Σε σύγκριση με τα δεδομένα της πενταετίας 2020-2024, οι εξαγωγές ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς τα κράτη μέλη της ΕΕ παρουσίασαν αύξηση 51,4,% στην αξία (από 56,1 εκατ. € το 2020 σε 84,9 εκατ. € το 2024) και 6,2% στην ποσότητα (από 26,3 εκατ. κιλά το 2020 σε 27,9 εκατ. κιλά το 2024).
Η μείωση της ποσότητας ως προς τα Κράτη Μέλη της ΕΕ-27 δεν είχε σημαντικό αντίκτυπο στο σύνολο, καθώς αντισταθμίστηκε με τις ποσότητες που εξήγαγαν προς Τρίτες Χώρες.
Αναφορικά με τις εξαγωγές εκτός ΕΕ-27, το 2024 παρουσιάζεται ουσιαστική αύξηση τόσο σε αξία € όσο και σε ποσότητα kg. Συγκεκριμένα καταγράφεται αύξηση +16,5% σε αξία (από 25,4 εκ. € το 2023 σε 29,6 εκ. € το 2024) και -13,5% σε ποσότητα (από 7,8 εκ. kg το 2023 σε 8,9 εκ. kg το 2024).
Η Γερμανία εμφανίζεται μεν σταθερά στην πρώτη θέση, ως η βασική χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών, με το 35% σε αξία (40,1 εκ. €) και το 43,5% σε ποσότητα (16 εκ. kg) αλλά παρατηρείται υποχώρηση στις επιδόσεις της, αφού καταγράφεται μείωση το 2024 έναντι του 2023 σε αξία κατά -5,75% και στις εξαγόμενες ποσότητες κατά -2,73%.
Δεύτερος σημαντικότερος προορισμός των ελληνικών αλκοολούχων ποτών είναι το Ιράκ, με εξαγωγές αξίας 15,2 εκατ. € και ποσότητα 5,8 εκατ. Kg. Μετά την πτώση που παρουσίασε η ιρακινή αγορά το 2023, λόγω του Νόμου περί απαγόρευσης εισαγωγής και πώλησης αλκοολούχων ποτών φαίνεται πως σταδιακά αρχίζει να επανέρχεται στα δεδομένα των προηγούμενων ετών. Τόσο η αξία όσο και η ποσότητα αυξήθηκαν το 2024 συγκριτικά με το 2023. Ειδικότερα, η ποσότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς το Ιράκ αυξήθηκε κατά +4,6% και η αξία κατά +3,8%. Σταθερά πλέον 3η, η αγορά της Βουλγαρίας συνεχίζει την ανοδική της πορεία και αποτελεί έτσι όπως εξελίσσεται σημαντικότατο εξαγωγικό προορισμό για τα ελληνικά αποστάγματα, σε επίπεδο ΕΕ. Το 2024 έναντι του 2023 καταγράφεται αύξηση σε αξία κατά +4,9%.
ΓΡΑΦΗΜΑ 2: Μερίδια των χωρών προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων εντός και εκτός ΕΕ σε αξία
Ούζο / Τσίπουρο
Tο ούζο, αποτελεί διαχρονικά τον μεγάλο πρωταγωνιστή της εξωστρέφειας της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το 2024 το 56 % της αξίας και το 69% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων.
Το 2024 καταγράφεται συνολικά αύξηση της αξίας των εξαγωγών του ούζου από 61,1 εκατ. € το 2023 σε 64,3 εκατ. €, η οποία ποσοστιαία μεταφράζεται σε +5,2% με αντίστοιχη αύξηση και της εξαγόμενης ποσότητας κατά ≈2,4% (από 24,8 εκατ.Kg το 2023 σε 25,4 εκατ.Kg το 2024).
Οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2024, διατηρούν την σταθερότητά τους και παρουσιάζουν μια μικρή αύξηση σε αξία της τάξεως +2,3%, και υποχώρηση σε ποσότητα μείωση κατά -1,6%, σε σύγκριση με το 2023.
Η Γερμανία εμφανίζεται μεν σταθερά στην πρώτη θέση, ως η βασική χώρα προορισμού του ούζου, με το 43,5% σε αξία (28 εκ. €) και το 48,2% σε ποσότητα (12,2 εκ. kg) αλλά παρατηρείται μικρή υποχώρηση στις επιδόσεις της, το 2024 έναντι του 2023 σε αξία και σε ποσότητα. Η αγορά της Βουλγαρίας τα τελευταία χρόνια, εμφανίζει σταθερή ανοδική πορεία και αποτελεί τον 2ο σημαντικότερο εξαγωγικό προορισμό του ούζου, σε επίπεδο ΕΕ. Το 2024 έναντι του 2023 καταγράφεται αύξηση σε αξία κατά +25,4% (10 εκ. €/2024 έναντι 8 εκ. €/2023) και σε ποσότητα κατά +20,2% (3,2 εκ. kg /2024 από 2,7 εκ. kg /2023). Υποχώρηση των ενδοκοινοτικών παραδόσεων τόσο σε αξία όσο και σε ποσότητα παρουσιάζουν τα μεγέθη για την αγορά της Ολλανδίας, του Βελγίου και της Γαλλίας
Οι εξαγωγές εκτός ΕΕ-27 φαίνεται να ανακάμπτουν (μετά την πτώση που εμφάνισαν το 2023) καταγράφοντας αύξηση και σε αξία και σε ποσότητα. Ειδικότερα, η ποσοστιαία αύξηση σε αξία είναι +11,7% και σε ποσότητα +12,8%. Η θετική αυτή μεταβολή αποδίδεται κυρίως στο Ιράκ , 2ο εξαγωγικό προορισμό του ούζου, προς το οποίο οι εξαγωγές ούζου ανακάμπτουν σταδιακά φτάνοντας σε αξία τα 15,1 εκατ. € (+6%) και σε ποσότητα τα 5,8 εκατ.Kg (+7%) . H αγορά των Η.Π.Α, της Π.Γ.Δ.Μ, του Ισραήλ, της Αυστραλίας εμφανίζουν θετικό πρόσημο το 2024.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (≈2% σε αξία και ≈1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο την τελευταία πενταετία.
Ειδικότερα το 2024 σε σύγκριση με το 2023, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27, εμφάνισαν αύξηση ≈4,4 % σε αξία ενώ οι εξαγόμενες ποσότητες υποχώρησαν κατά -2,1%. Όσον αφορά τις Τρίτες χώρες εμφανίζεται αξιοσημείωτη αύξηση σε αξία ≈25,5% και ≈12,8% σε ποσότητα.
Συγκρίνοντας τα στοιχεία της 5ετίας 2024-2020, παρατηρούμε αύξηση +79% σε αξία και +51,2 % σε ποσότητα, καταλαβαίνουμε ότι τσίπουρο έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται και να προτιμάται τόσο σε εθνικό όσο σε διεθνές επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι εξαγωγές προς Κράτη Μέλη ΕΕ-27 & προς Τρίτες Χώρες έχουν άνοδο.
ΓΡΑΦΗΜΑ 3: Εξέλιξη εξαγωγών ούζου & τσίπουρου/τσικουδιάς σε αξία 2024 vs 2020
Οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής των αλκοολούχων ποτών, σχετίζονται με το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον καθώς οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, το ενεργειακό κόστος και ο υψηλός πληθωρισμός έχουν ισχυροποιήσει τις αβεβαιότητες στην οικονομία.
Η επαναφορά πολιτικών προστατευτισμού από τη νέα αμερικανική διοίκηση δημιουργεί αβεβαιότητα στο διεθνές εμπόριο. Οι δασμοί στις εισαγωγές και οι περιορισμοί στο διεθνές εμπόριο αναμένεται να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών. Η επιβολή αντίμετρων από πολλές χώρες αναμένεται να προκαλέσει αναταραχές στο παγκόσμιο σύστημα εμπορίου
Η διασφάλιση των ΣΕΣ με αγορές υψηλής ανάπτυξης με αναξιοποίητες δυνατότητες είναι το κλειδί για τον κλάδο μας. Οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να στοχεύουν στην άρση των υψηλών δασμών στα αλκοολούχα ποτά και στη βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος
Απαιτούμε την ισχυρή δέσμευσή της ΕΕ για σταθερό, προβλέψιμο εμπόριο βασισμένο σε κανόνες. Αυτές οι ταραγμένες στιγμές υπενθυμίζουν την αξία ενός συστήματος που βασίζεται σε κανόνες. Η Ευρώπη πρέπει να είναι αυτή η ζώνη σταθερότητας όπου παράγουμε, όπου επενδύουμε και όπου καινοτομούμε.
Ποια είναι η συνταγή ώστε οι εξαγωγές να αποτελέσουν διαρθρωτικό πλεονέκτημα για τον κλάδο της ελληνικής παραγωγής και της ελληνικής οικονομίας;
Το ένα κομμάτι αφορά στην καινοτόμο δραστηριότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων δηλαδή τόσο στην παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία, που επεκτείνουν την καταναλωτική βάση, όσο και στον μετασχηματισμό των παραγωγικών και οργανωτικών διαδικασιών μέσα στις επιχειρήσεις προκειμένου να βελτιώνουν την παραγωγικότητά τους.
Παράλληλα η Πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τα αποστάγματα, με έμφαση στην διαδικασία που καθορίζει τη επαλήθευση της παλαίωσης, με γνώμονα την μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την εξυγίανση του ανταγωνισμού και τη διασφάλιση της ποιότητας και της αυθεντικότητάς τους.
Το άλλο κομμάτι αφορά στην ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για διευκόλυνση των εξαγωγών (σύναψη Εμπορικών Συμφωνιών με τρίτες χώρες, για το άνοιγμα νέων αγορών και ευκαιριών, σχεδιασμό νέων εργαλείων χρηματοδότησης, μείωση του διοικητικού κόστους και του χρόνου που απαιτούν οι τελωνειακές διαδικασίες στις εξαγωγές) και την προβολή και προώθηση των ελληνικών αποσταγμάτων (θέσπιση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων προβολής εντός και εκτός της ΕΕ, αξιοποίηση του τουριστικού κύματος που δέχεται η Ελλάδα, μέσα από την ένταξη των αποσταγμάτων σε προγράμματα ανάδειξης γαστρονομικού τουρισμού).
