Οι ευρωβουλευτές στην Επιτροπή Προϋπολογισμών υποστήριξαν την πρώτη έκθεση που περιγράφει το όραμα του Κοινοβουλίου για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ.
Στην έκθεση που εγκρίθηκε την Τετάρτη με 23 ψήφους υπέρ, 9 κατά και 2 αποχές, οι ευρωβουλευτές τονίζουν την ανάγκη για έναν σημαντικά πιο φιλόδοξο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο – ΠΔΠ) που μπορεί να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες προσδοκίες των πολιτών της ΕΕ σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο παγκόσμιο σκηνικό.
Το τρέχον ανώτατο όριο δαπανών του 1% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της ΕΕ-27 δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού κρίσεων και προκλήσεων, υποστηρίζει η έκθεση. Με τις ΗΠΑ να υποχωρούν από τον παγκόσμιο ρόλο τους, οι δαπάνες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, ένα εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό και κοινωνικό σκηνικό, ένα χάσμα ανταγωνιστικότητας και την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την έκθεση.
Όχι στα ενιαία εθνικά σχέδια
Οι ευρωβουλευτές αντιτίθενται στην ιδέα της Επιτροπής να αναπαράγει το μοντέλο «ένα εθνικό σχέδιο ανά κράτος μέλος» που χρησιμοποιείται στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τις δαπάνες μετά το 2027 στα κράτη μέλη. Αντ' αυτού, ζητούν μια δομή που θα διασφαλίζει τη διαφάνεια και την κοινοβουλευτική λογοδοσία και θα περιλαμβάνει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και όλους τους σχετικούς παράγοντες. Η έκθεση υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη σημασία της πολιτικής συνοχής για την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής ολοκλήρωσης, την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, τη μείωση των ανισοτήτων και την καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού.
Ανταγωνιστικότητα και άμυνα
Οι ευρωβουλευτές θεωρούν το προτεινόμενο από την Επιτροπή Ταμείο Ανταγωνιστικότητας – το οποίο θα συγχωνεύσει πολλά υφιστάμενα προγράμματα – ανεπαρκές, ζητώντας αντ' αυτού ένα νέο, στοχευμένο ταμείο σχεδιασμένο για τη μόχλευση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων μέσω μηχανισμών μείωσης των κινδύνων που υποστηρίζονται από την ΕΕ, αξιοποιώντας την επιτυχία μέσων όπως το InvestEU και το Ταμείο Καινοτομίας. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη αύξησης των αμυντικών επενδύσεων για τη στήριξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στον τομέα της ασφάλειας, αλλά τονίζει ότι αυτό δεν πρέπει να υπονομεύει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές δαπάνες ή τις μακροχρόνιες πολιτικές.
Απλούστευση και λογοδοσία
Ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός πρέπει να μειώσει την περιττή γραφειοκρατία για όσους επωφελούνται από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, αλλά δεν πρέπει να δώσει στην Επιτροπή μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών χωρίς τον δημοκρατικό έλεγχο του Κοινοβουλίου. Ένας απλούστερος προϋπολογισμός πρέπει να είναι ένας πιο διαφανής προϋπολογισμός, λένε οι ευρωβουλευτές. " έκθεση υπογραμμίζει ότι ο σχεδιασμός του προϋπολογισμού πρέπει να διασφαλίζει τον ρόλο του Κοινοβουλίου όσον αφορά τη λογοδοσία της εκτελεστικής εξουσίας, τη θέσπιση αυστηρών μηχανισμών λογοδοσίας και τη διασφάλιση πλήρους διαφάνειας σε σχέση με τους τελικούς αποδέκτες των κονδυλίων της ΕΕ.
Ευελιξία και κράτος δικαίου
Η ευελιξία στις δαπάνες είναι επίσης καίριας σημασίας – οι ικανότητες αντιμετώπισης κρίσεων πρέπει να ενσωματωθούν στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για κάθε τομέα πολιτικής, με την ανθρωπιστική βοήθεια οριοθετημένη. Ο επόμενος προϋπολογισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει δύο ειδικά μέσα: για την ανακούφιση από καταστροφές και για άλλες απρόβλεπτες προκλήσεις. Η έκθεση επιμένει ότι η πρόσβαση στα κονδύλια της ΕΕ πρέπει να συνδέεται με τον σεβασμό των αξιών της ΕΕ και του κράτους δικαίου και τάσσεται υπέρ ενός έξυπνου μηχανισμού αιρεσιμότητας, ώστε οι δικαιούχοι να μην τιμωρούνται λόγω των ενεργειών της κυβέρνησής τους.
Αποπληρωμή χρέους και κοινός δανεισμός
Η αποπληρωμή του κόστους δανεισμού του NextGenerationEU δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοδότηση βασικών προτεραιοτήτων της ΕΕ, υποστηρίζουν οι ευρωβουλευτές. Η έκθεση ζητεί σαφή διαχωρισμό μεταξύ της αποπληρωμής του κόστους δανεισμού και των δαπανών του προγράμματος. Η έκθεση προτρέπει το Συμβούλιο των κρατών μελών να υιοθετήσει νέους, πραγματικούς πόρους εσόδων για τη βιώσιμη χρηματοδότηση του δανεισμού και των υψηλότερων αναγκών δαπανών της Ευρώπης. Οι ευρωβουλευτές θεωρούν ότι ο κοινός δανεισμός αποτελεί βιώσιμη επιλογή για την αντιμετώπιση σοβαρών κρίσεων σε επίπεδο ΕΕ, όπως η ασφάλεια και η άμυνα.
Δηλώσεις
«Θέλουμε έναν προϋπολογισμό της ΕΕ που να αντικατοπτρίζει καλύτερα τις νέες προτεραιότητες της Ένωσης, όπως η ανταγωνιστικότητα και η άμυνα, προστατεύοντας παράλληλα μακροχρόνιες προτεραιότητες όπως η γεωργία και η συνοχή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ζητούμε μια υπεύθυνη και δικαιολογημένη αύξηση του επόμενου ΠΔΠ, υπερβαίνοντας το ανώτατο όριο του 1% του ΑΕΕ που επιβλήθηκε από τους ίδιους. Απορρίπτουμε επίσης το μοντέλο της Επιτροπής «ένα εθνικό σχέδιο ανά κράτος μέλος», το οποίο πιστεύουμε ότι είναι ακατάλληλο για τη διαχείριση των δαπανών στα κράτη μέλη. Η σημερινή ψηφοφορία δείχνει ότι η Επιτροπή Προϋπολογισμών του Κοινοβουλίου είναι ενωμένη και έτοιμη για την επόμενη πρόταση προϋπολογισμού της ΕΕ, με ισχυρή υποστήριξη από φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες για έναν πιο φιλόδοξο προϋπολογισμό της ΕΕ», δήλωσε ο Siegfried Mureşan (ΕΛΚ, Ρουμανία), συνεισηγητής.
«Εργαστήκαμε σκληρά για να ενσωματώσουμε σχεδόν 2.000 τροπολογίες στην έκθεσή μας, αντικατοπτρίζοντας το όραμα της πλειοψηφίας για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Θέλουμε τους πολίτες και τις περιφέρειες στο επίκεντρο του επόμενου ΠΔΠ. Χρειαζόμαστε ισχυρές επενδύσεις για να ενισχύσουμε τη στρατηγική αυτονομία, την οικονομική ανθεκτικότητα και τους πράσινους στόχους, χωρίς να αφήνουμε κανέναν στο περιθώριο. Επιπλέον, ένας φιλόδοξος προϋπολογισμός πρέπει να προωθεί την κοινωνική και εδαφική συνοχή, να περιλαμβάνει νέες και εκσυγχρονισμένες πηγές εσόδων και να εγγυάται επαρκή χρηματοδότηση για την ασφάλεια, την άμυνα και την ετοιμότητα ως πυλώνα για τη διασφάλιση δίκαιων και ακμαίων κοινωνιών, με παράλληλη προάσπιση του κράτους δικαίου και των βασικών αξιών της ΕΕ», δήλωσε η συνεισηγήτρια Carla Tavares (σοσιαλιστές, PT).
Επόμενα βήματα
Η ολομέλεια του Κοινοβουλίου αναμένεται να ψηφίσει επί της έκθεσης κατά την πρώτη συνεδρίασή της τον Μάιο, καθορίζοντας τις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου και τροφοδοτώντας την πρόταση της Επιτροπής για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή της τον Ιούλιο.
Ιστορικό
Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), καταρτίζεται συνήθως για περίοδο επτά ετών και καθορίζει τα ανώτατα όρια δαπανών για διάφορους τομείς πολιτικής. Αφού εξασφαλίσει την έγκριση του Κοινοβουλίου, η οποία χορηγείται από την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν, το Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από κυβερνήσεις της ΕΕ, εγκρίνει τον κανονισμό για το ΠΔΠ· Αυτό απαιτεί ομοφωνία. Ο τρέχων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2027. Περίπου το 93% του προϋπολογισμού της ΕΕ χρηματοδοτεί περιφερειακά και τοπικά έργα και στηρίζει τη γεωργία, την έρευνα, την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις.
