Για το έτος 2017, το ετήσιο πρόγραμμα ελέγχου φυτοπροστατευτικών προϊόντων, σύμφωνα με το άρθρο 68 του Κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009, περιλαμβάνει τα κατωτέρω:
Ι. Προγραμματισμός Επισήμων Ελέγχων στα γεωργικά φάρμακα
1. Βιομηχανίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων
Στις βιομηχανίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων θα διενεργηθούν οι παρακάτω έλεγχοι:
- Όσον αφορά την τυποποίηση και συσκευασία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, θα ελεγχθούν:
- Κατά πόσον η βιομηχανία έχει καταχωρηθεί στο Μητρώο Βιομηχανιών και Βιοτεχνιών Γεωργικών Φαρμάκων για τις μορφές σκευασμάτων που τυποποιεί ή συσκευάζει.
- Με δειγματοληπτικό έλεγχο των τιμολογίων προμήθειας δραστικών ουσιών, διαλυτών, χύμα φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή ήδη συσκευασμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (με ή χωρίς ετικέτα επί της συσκευασίας), κατά πόσον πληρούνται οι αναγραφόμενες προϋποθέσεις στην αντίστοιχη άδεια διάθεσης στην αγορά (εταιρεία και εργοστάσιο συσκευασίας).
- Με δειγματοληπτικό έλεγχο των παραχθέντων συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά πόσον πληρούνται οι αναγραφόμενες προϋποθέσεις στην αντίστοιχη άδεια διάθεσης στην αγορά (μέγεθος και υλικό συσκευασίας).
- Με δειγματοληπτικό έλεγχο των καταστημάτων εμπορίας γεωργικών φαρμάκων στα οποία αποστάλθηκαν τα προϊόντα, κατά πόσον είχαν προχωρήσει σε αναγγελία έναρξης εμπορίας γεωργικών φαρμάκων.
Συχνότητα ελέγχων: Εφόσον στην περιοχή ευθύνης της ελεγκτικής αρχής υπάρχουν βιομηχανίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων να διενεργούνται έλεγχοι σε τουλάχιστον πέντε (5) βιομηχανίες ανά αρμόδια αρχή. Η επιλογή των βιομηχανιών γίνεται με βάση το ιστορικό των ελέγχων και τυχόν οδηγίες που εκδίδονται από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Σ.Ε.Α.).
- Όσον αφορά τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων παραλλήλου εμπορίου Για τα σκευάσματα παραλλήλου εμπορίου θα διενεργηθούν δειγματοληψίες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τα οποία έχει χορηγηθεί και είναι σε ισχύ η άδεια παραλλήλου εμπορίου και στη συνέχεια αποστολή τους στο Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου μαζί με δύο δείγματα (δύο διαφορετικών παρτίδων) του αντίστοιχου προϊόντος αναφοράς.
Συχνότητα ελέγχων: Σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Ελέγχου λαμβάνονται δείγματα από όλα τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα παραλλήλου εμπορίου, ώστε κάθε έλεγχος να αναφέρεται σε διαφορετική παρτίδα του σκευάσματος.
1.3. Όσον αφορά τη συσκευασία και την ετικέτα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων Η συσκευασία ή η ετικέτα των γεωργικών φαρμάκων ελέγχεται σε καταστήματα λιανικής ή χονδρικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων. Ελέγχονται συσκευασίες και ετικέτες φυτοπροστατευτικών προϊόντων όπου υπήρξαν τροποποιήσεις εγκρίσεων κυκλοφορίας κατά το 2016, ως προς το φάσμα δράσης και την τελευταία επέμβαση πριν τη συγκομιδή, λόγω τροποποίησης των παραρτημάτων II και III του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
1.4. Όσον αφορά το περιεχόμενο των φυτοπροστατευτικών προϊόντων Ελέγχους στο περιεχόμενο των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, μέσω δειγματοληψιών από τις αρμόδιες αρχές και εργαστηριακών αναλύσεων από το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Τα δείγματα μπορούν να λαμβάνονται είτε από βιομηχανίες γεωργικών φαρμάκων είτε από άλλους χώρους (π.χ. καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται από τις ελεγκτικές αρχές κατά τη δειγματοληψία των σκευασμάτων ώστε να μεριμνούν τόσο το δείγμα και το αντίδειγμα να είναι της ιδίας παρτίδας. Συχνότητα ελέγχων: Κάθε αρμόδια αρχή οφείλει να προβεί στη δειγματοληψία τουλάχιστον δέκα (10) φυτοπροστατευτικών προϊόντων για το έτος 2017.
1.5. Όσον αφορά στη διαφήμιση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων Ελέγχεται ιδιαίτερα το διαφημιστικό υλικό που διανέμεται σε καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων. Συχνότητα ελέγχων: Κάθε αρμόδια αρχή οφείλει να προβεί στον έλεγχο τουλάχιστον δέκα (10) διαφημιστικών υλικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων για το έτος 2017.
1.6. Όσον αφορά στα εργοστάσια επένδυσης σπόρων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα, θα ελέγχονται:
Α. Τα αρχεία προμήθειας και χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Β. Δειγματοληπτικά οι συσκευασίες σπόρων εάν έχουν επενδυθεί με εγκεκριμένα για το σκοπό αυτό φυτοπροστατευτικά προϊόντα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αντίστοιχη άδεια διάθεσης στην αγορά. Οι Δ.Α.Ο.Κ. των Π.Ε. ελέγχουν σε συνεργασία με τα Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στις εισαγόμενες παρτίδες σπόρων επενδυδεμένων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα σε άλλο κράτος, εάν υπάρχει σχετική άδεια από ένα κράτος – μέλος της Ε.Ε.
Γ. Δειγματοληπτικά στις συσκευασίες σπόρων εάν αναφέρονται οι πληροφορίες που ορίζονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αντίστοιχη άδεια διάθεσης στην αγορά.
Δ. Εάν εφαρμόζουν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, ώστε να εξασφαλίζεται ότι μπορεί να ελαχιστοποιηθεί η απελευθέρωση της σκόνης κατά την εφαρμογή στο σπόρο, την αποθήκευση και τη μεταφορά.
2. Εμπορία Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων
Οι επίσημοι έλεγχοι στην εμπορία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά το έτος 2017 αφορούν:
2.1. Ελέγχους επιχειρήσεων που ασκούν εμπορία χονδρικής πώλησης ή εμπορία λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων χωρίς την προβλεπόμενη αναγγελία έναρξης και πληρότητα των υποβληθέντων στοιχείων.
2.2. Ελέγχους σε επιχειρήσεις που ήδη ασκούν εμπορία γεωργικών φαρμάκων, όσον αφορά στην εκπλήρωση των όρων και προϋποθέσεων άσκησης της εμπορίας γεωργικών φαρμάκων. Η επιλογή και ο αριθμός των επιχειρήσεων εμπορίας γεωργικών φαρμάκων θα είναι σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 του προεδρικού διατάγματος 159/2013 (ΦΕΚ Β΄251).
2.3. Ελέγχους στην ηλεκτρονική καταγραφή λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη με αριθ. πρωτ. 5103/51643/17-4-2014 (ΑΔΑ: ΒΙ04Β-ΡΒΖ) εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
2.4. Οι έλεγχοι στη συνταγογράφηση των γεωργικών φαρμάκων θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με κανονιστικές διοικητικές πράξεις που θα εκδοθούν από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Συχνότητα ελέγχων στην εμπορία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων:
Κάθε Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας θα πρέπει να ελέγξει ποσοστό τουλάχιστον 20% των επιχειρήσεων που ασκούν εμπορία χονδρικής πώλησης ή εμπορία λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων
3. Χρήση Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων
Οι έλεγχοι στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων αφορούν :
3.1. Επιτόπιους ελέγχους σε επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων και συγκεκριμένα:
3.1.1. Ελέγχους αποθηκευτικών χώρων επαγγελματιών χρηστών γεωργικών φαρμάκων συμπεριλαμβανομένου της αποθήκευσης μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων στα οποία είχε χορηγηθεί προσωρινή έγκριση διάρκειας 120 ημερών με βάση το άρθρο 53 του κανονισμού 1107/2009 και παρήλθε το χρονικό διάστημα έγκρισης.
3.1.2. Ελέγχους αρχείων καταγραφής χρήσης ή/και παραστατικών προμήθειας γεωργικών φαρμάκων. Σε περίπτωση παρουσίας περισσοτέρων της μιας καλλιεργειών θα πρέπει να ελέγχονται όλες οι καλλιέργειες. Δειγματοληπτικά λαμβάνονται τα αρχεία καταγραφής και ελέγχεται εάν η χρήση έγινε σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σχετική άδεια διάθεσης στην αγορά
3.1.3. Ελέγχους κατοχής πιστοποιητικού γνώσεων ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων.
3.2. Δειγματοληψίες φύλλων και βλαστών.
Τα δείγματα αυτά θα αποστέλλονται στο Εργαστήριο Υπολειμμάτων Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου μετά από συνεννόηση με το εργαστήριο. Λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα των προηγουμένων χρόνων οι δειγματοληψίες φύλλων και βλαστών αναφέρονται σε:
3.2.1. Δειγματοληψίες σε καλλιέργεια βάμβακος με σκοπό τη διερεύνηση χρήσης μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
3.2.3. Δειγματοληψίες σε καλλιέργεια αμπελιού (σταφίδας) για την ανίχνευση της απαγορευμένης δραστικής φυτορρυθμιστικής ουσίας PCPA. Συχνότητα ελέγχων: Διενεργούνται το πολύ πέντε (5) δειγματοληψίες φύλλων και βλαστών, σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Ελέγχου.
3.3 Δειγματοληψίες καρπών.
Οι έλεγχοι αυτοί αφορούν δείγματα που λαμβάνονται για τα προγράμματα ελέγχου υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων. Συχνότητα ελέγχων: Διενεργούνται δειγματοληψίες σύμφωνα με τα προγράμματα ελέγχου υπολειμμάτων και σε περίπτωση που από τα ευρήματα των εργαστηριακών αναλύσεων προκύπτει μη ορθή χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων διενεργείται επιτόπιος έλεγχος του επαγγελματία χρήστη φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
3.4. Δειγματοληπτικούς ελέγχους σε ποσοστό τουλάχιστον 5% του συνολικού αριθμού των κατόχων πιστοποιητικού γνώσεων ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην περιοχή ευθύνης της αρμόδιας ελεγκτικής αρχής για την εφαρμογή των γενικών αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας, όπως καθορίζονται στο Παράρτημα Δ΄ του ν.4036/2012 (ΦΕΚ Α΄8) και τη με αριθ. 8197/90920/22-7-2013 (ΦΕΚ Β΄1883) Κ.Υ.Α. από τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων.
Οι έλεγχοι αυτοί εντοπίζονται στην τήρηση των γενικών αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και στην εφαρμογή των οδηγιών ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας Ειδικότερα στην περίπτωση αναρτημένων οδηγιών (έγγραφο μας με αρ. πρωτ. 491/5467/15-01- 2016), ο έλεγχoς αφορά την εφαρμογή των ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην στήλη «ΕΦΑΡΜΟΓΗ / ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ» της κάθε οδηγίας.
3.5. Δειγματοληψίες από ψεκαστικό διάλυμα φυτοπροστατευτικών προϊόντων Οι δειγματοληψίες από ψεκαστικό διάλυμα εφαρμόζονται μόνον εφόσον κρίνεται απαραίτητο για τη διερεύνηση της ορθής χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, στο οποίο αποστέλλονται τα σχετικά δείγματα. Συχνότητα ελέγχων στους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων: Διενεργούνται έλεγχοι σε αριθμό τουλάχιστον 5% του συνολικού αριθμού των κατόχων πιστοποιητικού γνώσεων ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην περιοχή ευθύνης της αρμόδιας ελεγκτικής αρχής.
4. Παράνομα φυτοπροστατευτικά προϊόντα Ελέγχους στη διάθεση στην αγορά των φυτοπροστατευτικών προϊόντων με σκοπό να ελεγχθούν τα οριζόμενα στο άρθρο 28 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 από τις αρμόδιες αρχές και συγκεκριμένα:
4.1. Για διάθεση στην αγορά μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων και ιδιαίτερα σκευασμάτων με ξενόγλωσσες ετικέτες. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ανεύρεσης σκευασμάτων με ξενόγλωσσες ετικέτες μη κοινοτικής χώρας, θα ενημερώνεται άμεσα η αρμόδια κατά περιοχή τελωνειακή αρχή.
4.2. Στην διάθεση στην αγορά συμπεριλαμβανομένου της αποθήκευσης μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων στα οποία είχε χορηγηθεί προσωρινή έγκριση διάρκειας 120 ημερών με βάση το άρθρο 53 του κανονισμού 1107/2009 και παρήλθε το χρονικό διάστημα έγκρισης.
4.3. Όπου απαιτείται για την τεκμηρίωση της παράβασης, διενεργούνται δειγματοληψίες σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, στο οποίο αποστέλλονται τα σχετικά δείγματα.
Συχνότητα ελέγχων: Οι έλεγχοι διενεργούνται λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό παραβάσεων που σχετίζονται με τα παράνομα φυτοπροστατευτικά προϊόντα στην περιοχή ευθύνης της ελεγκτικής αρχής. Οι έλεγχοι αυτοί διενεργούνται συνδυαστικά μαζί με κάθε έλεγχο σε βιομηχανίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων ή σε επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων.
5. Φυτοπροστατευτικά προϊόντα πέραν της αναγραφόμενης επί της συσκευασίας ή της ετικέτας τους ημερομηνίας λήξης Διενεργούνται έλεγχοι σε καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων. Επιλέγονται σκευάσματα που διατίθενται προς πώληση (όχι ειδικά σημασμένα ως ακατάλληλα), τα οποία κρίνονται ύποπτα για αλλοίωση της σύνθεσής τους.
Τέτοια είναι:
5.1. Έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης για χρονικό διάστημα τουλάχιστον διπλάσιο από το αναγραφόμενο επί της συσκευασίας.
5.2. Παρατηρείται παραμόρφωση της συσκευασίας, διαρροές ή ίζημα που δεν διαλύεται μετά από ανάδευση. Συχνότητα ελέγχων: Διενεργούνται δειγματοληψίες το πολύ πέντε (5) σκευασμάτων ανά αρμόδια αρχή κατά το έτος 2017 σε συνεννόηση με το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Τυχόν υπέρβαση του αριθμού αυτού θα εφαρμόζεται μόνον εφόσον αιτιολογείται κατάλληλα και μετά από συνεννόηση με τη Σ.Ε.Α. και το Εργαστήριο Ελέγχου
ΙΙ. Συνδυασμένοι Έλεγχοι
Οι διενεργούμενοι έλεγχοι ενδείκνυται όπου είναι εφικτό να συνδυάζουν περισσότερους του ενός ελέγχους με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά τον έλεγχο ενός καταστήματος εμπορίας γεωργικών φαρμάκων θα πρέπει να λαμβάνονται και δείγματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τον έλεγχο του περιεχομένου τους, να διενεργούνται και έλεγχοι ετικετών και συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων κ.ο.κ.
ΙΙΙ. Αναφορά αποτελεσμάτων
Οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των κατά τόπους Περιφερειακών Ενοτήτων οφείλουν να ενημερώσουν εγγράφως τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην περιοχή ευθύνης του οποίου δραστηριοποιούνται σχετικά με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα που διενήργησαν ανά δίμηνο.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τη συγκεντρωτική κατάσταση ότι δεν έχουν διενεργηθεί ή υστερούν στην εκτέλεσή τους οι προγραμματισμένοι έλεγχοι, τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ενημερώνουν σχετικά τη Σ.Ε.Α. και προβαίνουν στην πραγματοποίηση ελέγχων εκ μέρους τους προκειμένου να διαπιστωθεί:
α) το επίπεδο συμμόρφωσης των ελεγχόμενων με την ισχύουσα νομοθεσία και
β) την εκπλήρωση του προγραμματισμού των επισήμων ελέγχων. ΙV. Πιλοτικό πρόγραμμα ελέγχου σπόρων επενδεδυμένων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα Κατά το 2017, οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων όπου βρίσκονται εγκαταστάσεις επένδυσης σπόρων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα καλούνται να λάβουν τυχαία δείγματα σπόρων, σύμφωνα με τις οδηγίες που εκδίδονται από τη Σ.Ε.Α. και το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, τα οποία θα αποστέλλονται στο Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου για έλεγχο της συγκέντρωσης του φυτοπροστατευτικού προϊόντος (φορτίο επένδυσης σπόρους - seed loading) και του επιπέδου σκόνης (με την τεχνική Heubach).
Η λήψη δειγμάτων διενεργείται μόνον από βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται με την επένδυση σπόρων ή από παρτίδες εισαγόμενων σπόρων και πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχο δείγμα της συγκεκριμένης παρτίδας του σκευάσματος που χρησιμοποιήθηκε για την επένδυση. Κάθε δείγμα σπόρων πρέπει να είναι βάρους τουλάχιστον 500 γραμ.
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων θα χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της αβεβαιότητας της μεθόδου εργαστηριακής ανάλυσης, όπως αυτή εκφράζεται με την επαναληψιμότητα (repeatability) και την αναπαραγωγιμότητα (reproducibility) και τη βελτίωση της διαδικασίας δειγματοληψίας.
