Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) ανακοίνωσε ότι στο τέταρτο τρίμηνο του έτους 2025, προτίθεται να προχωρήσει στην έκδοση της 1ης Πρόσκλησης της γεωργοπεριβαλλοντικής – κλιματικής δράσης 70-1.2.1 “ Προστασία παραδοσιακού ελαιώνα Άμφισσας” της Παρέμβασης 70-1.2 “Ενισχύσεις για την προστασία του αγροτικού τοπίου“ του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ελλάδας (ΣΣ ΚΑΠ) 2023-2027.
Οι αιτήσεις στήριξης των υποψηφίων θα πραγματοποιηθούν βάσει της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του έτους 2025 (έτος αναφοράς). Το έτος 2025 θα αποτελεί και το πρώτο έτος εφαρμογής των δεσμεύσεων της Πρόσκλησης.
Α. Στόχος της δράσης
Στόχος της δράσης είναι η προστασία του παραδοσιακού αγροτικού τοπίου και ειδικότερα η διατήρηση της παραδοσιακής μορφής του ελαιώνα της Άμφισσας, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Δελφικού τοπίου.
Β. Γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής
Η Δράση θα εφαρμοστεί στα αγροτεμάχια που περιλαμβάνονται στον παραδοσιακό Ελαιώνα της Άμφισσας, και συγκεκριμένα:
α. στον Δήμο Δελφών της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας:
· Δημοτική Κοινότητα Άμφισσας και τοπικές Κοινότητες Αγ. Γεωργίου, Αγ. Κωνσταντίνου, Δροσοχωρίου, Ελαιώνος, Σερνικακίου και Προσηλίου της Δημοτικής Ενότητας Άμφισσας
· Δημοτική Κοινότητα Ιτέας και η Τοπική Κοινότητα Κίρρας της Δημοτικής Ενότητας Ιτέας.
· Δημοτική Κοινότητα Δελφών και η Τοπική Κοινότητα Χρισσού της Δημοτικής Ενότητας Δελφών και
β. στον Δήμο Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας:
· η Δημοτική Ενότητα Αράχωβας.
Γ. Δικαιούχοι
Δικαιούχοι της δράσης μπορούν να κριθούν γεωργοί, φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδα φυσικών ή νομικών προσώπων, που διαθέτουν επιλέξιμη για τη δράση εκμετάλλευση στις υπό σημείο Β (Γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής) περιοχές και ασκούν γεωργική δραστηριότητα κατά την έννοια της υποπερ. αβ της περ. α της παρ. 3 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 519/135068/05.05.2023 απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Καθορισμός οριζοντίων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027» ( Β΄3071).
Δ. Κριτήρια επιλεξιμότητας εκμετάλλευσης
Τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης που θα ενταχθούν στο πλαίσιο της 1ης Πρόσκλησης της δράσης θα πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας : - να είναι δηλωμένα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του υποψηφίου για το έτος 2025 με καλλιέργεια ελιάς. - να βρίσκονται εντός των επιλέξιμων περιοχών, σύμφωνα με το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής (Κεφάλαιο Β).
Δεν είναι επιλέξιμα προς ένταξη αγροτεμάχια:
α) τα οποία κατά το έτος εφαρμογής 2025 συμμετέχουν, δηλαδή είναι ενταγμένα και περιλαμβάνονται σε ενεργό Τεχνικό Δελτίο:
· παρέμβασης του άρθρου 70 του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, η οποία είναι μη συμβατή σε επίπεδο αγροτεμαχίου με τη συγκεκριμένη δράση, σύμφωνα με τον Πίνακα 4 του Παραρτήματος της υπ΄ αρ. 1606/09.06.2023 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως ισχύει
β) στα οποία υφίσταται συγκαλλιέργεια με μη επιλέξιμες καλλιέργειες
γ) τα οποία είναι συνιδιόκτητα, με την έννοια της δήλωσης του αγροτεμαχίου με ποσοστό συνιδιοκτησίας μικρότερο του 100% στην ΕΑΕ του υποψηφίου. Επισημαίνουμε ότι όσοι προτίθενται να αναλάβουν δεσμεύσεις για τη δράση «Προστασία παραδοσιακού Ελαιώνα Άμφισσας» για το έτος εφαρμογής 2025, πρώτο έτος εφαρμογής των δεσμεύσεων της Πρόσκλησης της συγκεκριμένης δράσης, δεν μπορούν να συμμετέχουν και σε οικολογικό σχήμα το οποίο κατά το έτος 2025 είναι μη συμβατό, σύμφωνα με τον Πίνακα 3 του Παραρτήματος της υπ΄ αρ. 1606/09.06.2023 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β’ 3778), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
Όσες/οι υποψήφιες/οι πληρούν τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις και επιθυμούν να υποβάλλουν αίτηση στήριξης στο πλαίσιο της 1ης Πρόσκλησης της δράσης 70-1.2.1 “ Προστασία παραδοσιακού ελαιώνα Άμφισσας”, μπορούν με δική τους ευθύνη να ξεκινήσουν την εφαρμογή των δεσμεύσεων της δράσης για την καλλιεργητική περίοδο 2025. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης στήριξης για τη δράση είναι να έχει προηγηθεί από τους υποψηφίους η υποβολή της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2025.
Ε. Βασικές Υποχρεωτικές Απαιτήσεις
Οι δικαιούχοι οφείλουν να τηρούν, κατ’ έτος και καθ’ όλη τη διάρκεια των δεσμεύσεών τους, τις ακόλουθες βασικές υποχρεωτικές απαιτήσεις:
α) την Κανονιστική Απαίτηση Διαχείρισης (ΚΑΔ) 8 της Αιρεσιμότητας. Συγκεκριμένα, οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, υποχρεούνται να κατέχουν πιστοποιητικό γνώσεων ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων στα θέματα του Παραρτήματος Β του ν. 4036/2012 (Α΄ 8), για να μπορούν να προμηθεύονται φυτοπροστατευτικά προϊόντα εγκεκριμένα για επαγγελματική χρήση, να επιθεωρούν τον χρησιμοποιούμενο εξοπλισμό εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων για επαγγελματική χρήση, κατόπιν των οδηγιών των αρμοδίων αρχών.
β) Τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό, και σε εφαρμογή της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ, όλοι οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν τις υποχρεωτικές «Γενικές Αρχές Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας», όπως καθορίζονται στο Παράρτημα III της Οδηγίας 128/2009/ΕΚ και εναρμονίστηκαν στην εθνική νομοθεσία με τον ν. 4036/2012 (Α΄ 8) και το Παράρτημα Δ αυτού.
Οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν τις υποχρεωτικές «Γενικές Αρχές Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας» των «Οδηγιών Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας» για την καλλιέργεια της ελιάς, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ https://www.minagric.gr/for-farmer-2/crop-production/fytoprostasiamenu/oloklfytoprostasia menu/2972-odhgies-fyto .
γ) Τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης σε κατάσταση η οποία την καθιστά κατάλληλη για καλλιέργεια, χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν της χρήσης των συνήθων γεωργικών πρακτικών, δηλαδή την με όποιο τρόπο διαχείριση της αυτοφυούς βλάστησης, συμπεριλαμβανομένης της κοπής/εναπόθεσης στον υποόροφο της μόνιμης καλλιέργειας ανά δύο (2) έτη ή την εφαρμογή κλαδέματος κλαδοκάθαρου το αργότερο ανά δύο (2) έτη.
ΣΤ. Δεσμεύσεις
Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της Πρόσκλησης είναι πενταετούς διάρκειας και η ημερομηνία έναρξης αυτών θα καθορίζεται στην Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.
Οι δικαιούχοι δεσμεύονται:
1. Να διατηρούν τα ελαιόδεντρα στην υφιστάμενη μορφή τους (κορμός, κόμη) χωρίς να γίνονται ενέργειες ανανέωσής τους, όπως αυστηρό κλάδεμα (σε επίπεδο κύριων βραχιόνων) προκειμένου να μειωθεί το ύψος των δέντρων, ή καρατόμηση για επαναδιαμόρφωση των δέντρων.
2. Να διατηρούν τα ελαιόδεντρα σε ύψος τουλάχιστον 4 (τεσσάρων) μέτρων.
3. Να διατηρούν σε κάθε ενταγμένο αγροτεμάχιο την πυκνότητα φύτευσης των ελαιόδεντρων, μεταξύ 80 και 250 δέντρα ανά εκτάριο (Ha).
4. Να διατηρούν τα παραδοσιακά αναχώματα «τράφια», σε όσα αγροτεμάχια υπάρχουν, και να εφαρμόζουν σε αυτά χειρωνακτική ζιζανιοκτονία χωρίς χρήση φωτιάς, ζιζανιοκτόνων, σκαπτικών μηχανημάτων, και χωρίς άροση, με σκοπό τη διατήρηση των αγροτεμαχίων («λαχιδιών») στη σημερινή τους μορφή.
5. Να συμμετέχουν με τα ενταγμένα αγροτεμάχια τους στο πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου της ελιάς με δολωματικό ψεκασμό των Περιφερειακών Ενοτήτων Φωκίδας και Βοιωτίας ή να εφαρμόζουν σε αυτά σύστημα βιολογικής γεωργίας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
6. Να κατέχουν νόμιμα τα ενταγμένα στη δράση αγροτεμάχια κατ’ έτος και καθ’ όλη την περίοδο δέσμευσης.
7. Να διατηρούν σταθερά τα αγροτεμάχια με τα οποία έχουν ενταχθεί στην δράση, καθώς δεν επιτρέπεται η αντικατάσταση των αγροτεμαχίων για τα οποία έχουν αναληφθεί οι δεσμεύσεις της παρούσας και η προσθήκη νέων αγροτεμαχίων.
8. Να υποβάλουν κατ’ έτος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα σε σχετική εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ, αίτηση πληρωμής της δράσης στο πλαίσιο της ΕΑE.
9. Να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του καθεστώτος αιρεσιμότητας, σύμφωνα με την υπ΄ αρ. 1313/178948/09.06.2023 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β’ 3777).
10. Να τηρούν γεωργοπεριβαλλοντικό-κλιματικό φάκελο με τα προβλεπόμενα στην Πρόσκληση δικαιολογητικά. 11. Nα δέχονται και να διευκολύνουν όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα.
Ζ. Είδος και ύψος ενίσχυσης
Η οικονομική ενίσχυση χορηγείται σε ετήσια βάση και ανά εκτάριο ενταγμένης στη δράση γεωργικής έκτασης με την επιλέξιμη καλλιέργεια (ελιά), προκειμένου να αποζημιώνει τους δικαιούχους για την απώλεια εισοδήματος (διαφυγόν εισόδημα), τις πρόσθετες δαπάνες και το κόστος συναλλαγής που συνεπάγεται η τήρηση των δεσμεύσεων της δράσης.
Το ύψος ενίσχυσης ορίζεται σε:
· Σε 702€ ανά εκτάριο ετησίως για τα αγροτεμάχια με τράφια
· Σε 669€ ανά εκτάριο ετησίως για τα αγροτεμάχια χωρίς τράφια
Η. Εκτιμώμενος προϋπολογισμός Πρόσκλησης
Ο προϋπολογισμός της Πρόσκλησης για πενταετή διάρκεια δεσμεύσεων ανέρχεται σε 7.055.100 ευρώ (€).
