Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προσδιορίσει 151 περιφέρειες στην ΕΕ ως περιφερειακές κοιλάδες καινοτομίας, στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας (NEIA).
Ανάμεσα σε αυτές, που θα χρηματοδοτηθούν με 116 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της καινοτομίας, είναι και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος.
Συγκεντρώνοντας ένα φάσμα περιφερειών σε ολόκληρη την Ευρώπη με διαφορετικά επίπεδα καινοτομίας και συνδέοντας τους βασικούς φορείς καινοτομίας τους, τα RIVs αποσκοπούν στην ενίσχυση των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας, στη γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας στην Ευρώπη και στη βελτίωση των συνολικών επιδόσεων της Ευρώπης στον τομέα της καινοτομίας.
Η ΕΕ θα στηρίξει την πρωτοβουλία αυτή με 116 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος για τα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα καινοτομίας (EIE) του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ και του μέσου διαπεριφερειακών επενδύσεων στην καινοτομία (I3) του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. 72 περιφέρειες με διαφορετικά επίπεδα επιδόσεων όσον αφορά την ανάπτυξη και την καινοτομία βρίσκονται σε καλό δρόμο για να γίνουν περιφερειακές κοιλάδες καινοτομίας, με την επιφύλαξη της υπογραφής των συμφωνιών επιχορήγησης.
Οι περιφέρειες αυτές έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν τις πολιτικές και τις επενδύσεις τους στον τομέα της καινοτομίας, εστιάζοντας στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ, όπως περιγράφεται στο NEIA.
Σε αυτές περιλαμβάνονται:
▪ η μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα,
▪ η αύξηση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας,
▪ ο έλεγχος του ψηφιακού μετασχηματισμού (συμπεριλαμβανομένης της κυβερνοασφάλειας),
▪ η βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης και η αύξηση της κυκλικότητας.
Μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, προσδιορίζονται 79 επιπλέον περιφέρειες, με βάση τις δεσμεύσεις τους για ενίσχυση του συντονισμού και της κατεύθυνσης των επενδύσεων και των πολιτικών τους στον τομέα της καινοτομίας, συμμετοχή σε διαπεριφερειακή συνεργασία για την περαιτέρω ανάπτυξη της καινοτομίας και την ενίσχυση και σύνδεση των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας τους.
Εκτός από τη χρηματοδότηση, η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης τις περιφέρειες αυτές μέσω δραστηριοτήτων οικοδόμησης κοινοτήτων, εκδηλώσεων αντιστοίχισης και στοχευμένων δράσεων επικοινωνίας.
Ιστορικό
Νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας (NEIA)
Η καινοτομία αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα που συμβάλλει τόσο στην πράσινη όσο και στην ψηφιακή μετάβαση, στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, στην οικονομική ασφάλεια και στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία. Τον Ιούλιο του 2022 η Επιτροπή δρομολόγησε το NEIA για να θέσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του νέου κύματος καινοτομίας στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας.
Οι 25 δράσεις που προτείνονται στο NEIA, ομαδοποιημένες σε πέντε εμβληματικούς τομείς, αποσκοπούν:
1) στη βελτίωση της χρηματοδότησης για τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας,
2) στη διευκόλυνση της καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας μέσω χώρων πειραματισμού και δημόσιων συμβάσεων,
3) στην επιτάχυνση και ενίσχυση της καινοτομίας στα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα καινοτομίας σε ολόκληρη την ΕΕ και στην αντιμετώπιση του χάσματος καινοτομίας,
4) στην προώθηση, την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας και
5) στη βελτίωση των εργαλείων χάραξης πολιτικής.
Σε έκθεση του 2024 σχετικά με την εφαρμογή του NEIA διαπιστώθηκε ότι 13 από τις δράσεις έχουν ολοκληρωθεί και 12 βρίσκονται σε εξέλιξη.
Κοιλάδες περιφερειακής καινοτομίας
Τα RIVs αποτελούν δράση στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας NEIA 3. Η πρωτοβουλία βασίζεται στο πρόγραμμα εργασίας για τα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και στο μέσο διαπεριφερειακών επενδύσεων στην καινοτομία (I3) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Επικεντρώνεται στη σύνδεση περιφερειών σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής που έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν το οικοσύστημα καινοτομίας τους και να δημιουργήσουν νέες αξιακές αλυσίδες της ΕΕ που θα συμβάλουν σε βασικές προτεραιότητες της ΕΕ. Οι συνδεόμενες ΠΑΑ που προκύπτουν περιλαμβάνουν συστηματικά περιφέρειες με χαμηλότερες επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω το χάσμα καινοτομίας.
