Η μικρής κλίμακας και οικογενειακή γεωργική παραγωγή της πατάτας, ιδίως από γεωργούς της υπαίθρου, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών γεωργών, στηρίζει τις προσπάθειες για τη μείωση της πείνας, του υποσιτισμού και της φτώχειας και την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας, ενώ συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας.
Τον Δεκέμβριο του 2023, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ορίσει την 30ή Μαΐου ως Διεθνή Ημέρα Πατάτας για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις πολλαπλές θρεπτικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές αξίες της πατάτας και τη συμβολή της ως ανεκτίμητης πηγής τροφίμων και ως παράγοντα δημιουργίας εισοδήματος για τις αγροτικές οικογένειες και τους παραγωγούς, με σκοπό την εφαρμογή της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Μια καλλιέργεια, πολλές δυνατότητες
Ένα τρόφιμο χιλιετιών με προέλευση από την περιοχή των Άνδεων της Νότιας Αμερικής που έφτασε στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, η πατάτα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια πηγή τροφής.
Οι πατάτες αποτελούν σημαντική συνιστώσα των στρατηγικών για την παροχή προσβάσιμων και θρεπτικών τροφίμων και βελτιωμένων μέσων διαβίωσης σε αγροτικές και άλλες περιοχές όπου οι φυσικοί πόροι, ιδίως η αρόσιμη γη και το νερό, είναι περιορισμένα και οι εισροές δαπανηρές. Η ευελιξία και η ικανότητα της καλλιέργειας να αναπτύσσεται σε ποικίλες συνθήκες την καθιστούν μια συμφέρουσα επιλογή καλλιέργειας.
Οι πατάτες είναι επίσης μια φιλική προς το κλίμα καλλιέργεια, καθώς παράγουν χαμηλά επίπεδα εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε σύγκριση με άλλες καλλιέργειες.
Την τελευταία δεκαετία, η παγκόσμια παραγωγή πατάτας αυξήθηκε κατά 10%, οδηγώντας σε αύξηση της απασχόλησης και του εισοδήματος, αλλά πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά για να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της καλλιέργειας στην προσπάθεια τερματισμού της πείνας και του υποσιτισμού παγκοσμίως.
Επιπλέον, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ποικιλομορφίας μεταξύ των πατατών, με πάνω από 5.000 βελτιωμένες ποικιλίες και τοπικές ποικιλίες, πολλές από τις οποίες είναι μοναδικές, κυρίως στη Λατινική Αμερική. Οι 150 άγριοι συγγενείς της καλλιεργούμενης πατάτας παρουσιάζουν μια ευρεία γενετική ποικιλία με μια σειρά χαρακτηριστικών, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας προσαρμογής σε διαφορετικά περιβάλλοντα παραγωγής, της αντοχής σε παράσιτα και ασθένειες και διαφορετικών χαρακτηριστικών κονδύλων.
Αποτελούν αποθετήριο κληρονομικών χαρακτηριστικών για τη συνεχή γενετική βελτίωση της καλλιέργειας ώστε να ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες, στους νέους βιοτύπους παρασίτων και ασθενειών και στις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Το γνωρίζατε;
▪ Περίπου τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνουν πατάτες ως βασική τροφή. Σχεδόν το 50% των πατατών χρησιμοποιούνται ως βασικό τρόφιμο ή λαχανικό του νοικοκυριού.
▪ Η πατάτα είναι ανθεκτική στην ξηρασία, το κρύο και την άγονη γη με μεγάλη προσαρμοστικότητα.
▪ Μέχρι το 2030, η συνολική παραγωγή πατάτας θα φτάσει τα 750 εκατομμύρια τόνους, με αύξηση 112%, εκ των οποίων η παραγωγή της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής θα ξεπεράσει τους 440 εκατομμύρια τόνους, με αύξηση 100%, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 59% του κόσμου.
