Οι γυναίκες της υπαίθρου διατηρούν τη φύση για το συλλογικό μας μέλλον.
Η Διεθνής Ημέρα Αγρότισσας καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 18 Δεκεμβρίου 2007 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου για να υπενθυμίζει τη συμβολή της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή και την αγροτική κοινωνία εν γένει, αλλά και τις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει.
Στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι οι γυναίκες διαχειρίζονται το 30% περίπου των εκμεταλλεύσεων στην Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι σε απόλυτους αριθμούς οι γυναίκες ξεπερνούν το 42% των παραγωγών. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο καθώς η προσέλκυση της επόμενης γενιάς των αγροτών της Ευρώπης, αποτελεί βασική πρόκληση.
Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης κυριαρχείται από ηλικιωμένο πληθυσμό, ενώ μόνο το 4,9% των αγροτών είναι γυναίκες κάτω των 35 ετών. Δεδομένου ότι το 40% περίπου των γυναικών που εργάζονται στη γεωργία είναι κοντά στην ηλικία των 65 (σε αντίθεση με μόλις 27,6% για τους άνδρες), υπάρχει το ενδεχόμενο το χάσμα των φύλων στη γεωργία να διευρυνθεί τα επόμενα χρόνια.
Με βάση μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, εάν οι γυναίκες παγκοσμίως ελάμβαναν την ίδια εκπαίδευση με τους άντρες, οι αποδόσεις της αγροτικής γης θα αυξάνονταν κατά 22%.
Στη χώρα μας, η Ελληνίδα Αγρότισσα αποτελεί μορφή εμβληματική: Είναι η μάνα, η σύντροφος, η σκληρά εργαζόμενη γυναίκα, που κράτησε όρθια την ελληνική ύπαιθρο και την αγροτική οικονομία, έχοντας καθοριστική συμβολή της στην παραγωγή, στη βελτίωση του οικογενειακού εισοδήματος, αλλά και στην ανάδειξη της πολιτισμικής και γαστρονομικής ελληνικής κουλτούρας.
Η επίτευξη της ισότητας των φύλων και η χειραφέτηση των γυναικών δεν είναι μόνο το σωστό, αλλά αποτελεί κρίσιμο συστατικό για την καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας, της πείνας και της κλιματικής αλλαγής.
Οι γυναίκες είναι υπεύθυνες για το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, ενώ εργάζονται ως διαχειριστές του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Ως αγρότισσες, οι γυναίκες έχουν μάθει πώς να αντιμετωπίζουν και να προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, ασκώντας βιώσιμη γεωργία σε αρμονία με τη φύση, μεταβαίνοντας σε σπόρους ανθεκτικούς στην ξηρασία, χρησιμοποιώντας τεχνικές διαχείρισης του εδάφους χαμηλού αντίκτυπου ή οργανικές ή καθοδηγώντας προσπάθειες αναδάσωσης και αποκατάστασης με βάση την κοινότητα
Οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της διατήρησης του περιβάλλοντος φέρνοντας ανεκτίμητες προγονικές γνώσεις και πρακτικές και οι αγρότισσες ηγούνται παγκόσμιων και εθνικών κινημάτων για το κλίμα που έχουν αναδείξει την ανάγκη δράσης για χάρη αυτής και των μελλοντικών γενεών.
Δεδομένης της θέσης τους στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, οι γυναίκες βρίσκονται σε μοναδική θέση για να είναι παράγοντες αλλαγής - για να βοηθήσουν στην εξεύρεση τρόπων μετριασμού των αιτιών της υπερθέρμανσης του πλανήτη και προσαρμογής στις επιπτώσεις της στο έδαφος.
Ωστόσο, οι εκθέσεις αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή έχει πιο έντονο αντίκτυπο στις γυναίκες, κυρίως στις αυτόχθονες και αγρότισσες, των οποίων η γεωργική εξάρτηση, οι συνθήκες διαβίωσης και η περιθωριοποίηση τις εκθέτουν σε μεγαλύτερο βαθμό αλλαγών λόγω του κλίματος, της απώλειας ποικιλομορφίας και της ρύπανσης.
Το θέμα αυτής της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών της Υπαίθρου είναι: «Οι γυναίκες της υπαίθρου διατηρούν τη φύση για το συλλογικό μας μέλλον: Οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, διατήρηση της βιοποικιλότητας και φροντίδα της γης για την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών».
Ας προωθήσουμε το έργο τους ως προμηθευτές τροφίμων και προστάτες του περιβάλλοντος. Ας απαιτήσουμε τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων μέσα στις κοινότητές τους. Ας προωθήσουμε τις αγροτικές περιοχές όπου οι γυναίκες μπορούν να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες.
Το γνωρίζατε;
→ Οι αγρότισσες έχουν μικρότερη πρόσβαση σε μια σειρά πόρων, από τα δικαιώματα γης και την πίστωση έως την εκπαίδευση και την τεχνολογία. Εάν οι γυναίκες είχαν την ίδια πρόσβαση σε παραγωγικούς πόρους με τους άνδρες, οι γεωργικές αποδόσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 20-30%, τροφοδοτώντας επιπλέον 100 έως 150 εκατομμύρια ανθρώπους.
→ Κάθε χρόνο, τα νοικοκυριά με επικεφαλής γυναίκες αντιμετωπίζουν απώλειες εισοδήματος 8% λόγω θερμικής καταπόνησης και 3% λόγω πλημμυρών, σε σχέση με τα νοικοκυριά με επικεφαλής άνδρες.
→ Η αύξηση κατά 1°C των μακροπρόθεσμων μέσων θερμοκρασιών συνδέεται με μείωση κατά 34% των συνολικών εισοδημάτων των νοικοκυριών με επικεφαλής γυναίκες, σε σχέση με εκείνα των νοικοκυριών με επικεφαλής άνδρες.
