Οι υποχρεώσεις των γεωργών περιγράφονται στις παραγράφους 1 έως 3 του άρθρου 5 της αριθ. 1313/178948/09.06.2023 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ Β’ 3777). Σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό οδηγό για την Αιρεσιμότητα που εξέδωσε το ΥπΑΑΤ, ισχύουν τα ακόλουθα:
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ
Α. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 6% και έως 12% η άροση πρέπει να γίνεται κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια. Αυτή η παραδοσιακή πρακτική εξασφαλίζει ότι σε πιθανή έντονη βροχόπτωση δε θα παρασυρθεί το επιφανειακό και πιο γόνιμο έδαφος, προς τα κατάντη εκπλένοντας τα απαραίτητα για την ανάπτυξη της καλλιέργειας θρεπτικά στοιχεία.
Απαιτείται προσεκτικός χειρισμός των γεωργικών ελκυστήρων για την αποφυγή του κινδύνου ανατροπής.
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ΚΓΠΚ 5
Η Αιρεσιμότητα αποτελεί το θεμέλιο της αειφορίας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων
Β. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 12% οι γεωργοί πρέπει να αφήνουν κάθετα στην κλίση (δηλαδή κατά τις ισοϋψείς) ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 μέτρων σε απόσταση 40 μέτρων μεταξύ τους. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να εφαρμόζεται συλλογικά (από περισσότερους γεωργούς), αρκεί τα αγροτεμάχια να εφάπτονται. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να καλύπτεται εν όλω ή εν μέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθμίδες, αναχώματα και νησίδες φυσικής βλάστησης/άγριας ζωής. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 5 μέτρων, όμως αθροιστικά θα πρέπει να καλύπτουν την ανωτέρω αναλογία. Η αναλογία αυτή μπορεί να επιτυγχάνεται και τμηματικά , δηλαδή 20 μέτρα κεκλιμένου αγρτεμαχίου 2,5 μέτρα ζώνης ανάσχεσης – 32 μέτρα κεκλιμένου αγροτεμαχίου 4 μέτρα ζώνης ανάσχεσης.
ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ: Τα αγροτεμάχια με αναβαθμίδες καθώς δεν διατρέχουν κίνδυνο διάβρωσης.
Γ. Σε αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από 1 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 15 Μαρτίου του επόμενου έτους. Αυτή η πρακτική προστατεύει το έδαφος στις περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Σε συνδυασμό δε με φυτοκάλυψη εξασφαλίζει την αειφορία των εδαφών.
Δ. Για τον ίδιο λόγο απαγορεύεται η καταστροφή των ξερολιθιών, αναχωμάτων και των φυσικών πρανών στα όρια των αγροτεμαχίων.
Ε. Η άρδευση στα αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 6% δεν πρέπει να γίνεται µε τη μέθοδο της κατάκλυσης, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος διάβρωσης του εδάφους.
Επιβάλλεται η ύπαρξη φυτικής κάλυψης κατ’ ελάχιστον την περίοδο από 15 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 5 Μαρτίου του επόμενου έτους:
α. σε όλα τα αγροτεμάχια με αροτραίες καλλιέργειες
β. στα αγροτεμάχια μονίμων καλλιεργειών με κλίση πάνω από 10%.
Η κάλυψη του εδάφους μπορεί να γίνεται:
Τέτοιες πρακτικές μπορεί να είναι:
Στις μόνιμες καλλιέργειες ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με όλους τους παραπάνω τρόπους αλλά ΚΑΙ με :
ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ :. Εφόσον απαιτείται να γίνει προετοιμασία του εδάφους για την επόμενη εαρινή καλλιέργεια, η εδαφοκάλυψη μπορεί να τερματιστεί έως και τέσσερις (4) εβδομάδες πριν την προθεσμία της 5 Μαρτίου. Δηλαδή, οι γεωργοί μπορούν να διακόψουν την εδαφοκάλυψη στις 7 Φεβρουαρίου και να ξεκινήσουν άμεσα την προετοιμασία του εδάφους.
Η εδαφοκάλυψη πρέπει να αποδεικνύεται για το χρονικό διάστημα που αναφέρεται και όχι σε μια μόνο χρονική στιγμή. Ο έλεγχος θα βασίζεται και σε χρήση δορυφορικών δεδομένων σε διαφορετικές χρονικές στιγμές (συμπεριλαμβανομένων των ορίων της ευαίσθητης περιόδου). Η κάλυψη μπορεί να είναι διαφορετικού βαθμού σε διαφορετικές χρονικές στιγμές λόγω του βαθμού ανάπτυξης των φυτών και του βαθμού αποσύνθεσης των υπολειμμάτων. Σε κάθε περίπτωση όμως ΔΕΝ πρέπει να φαίνεται ακάλυπτο έδαφος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο δεν επιτρέπεται η εφαρμογή ζιζανιοκτονίας, ούτε το όργωμα, το οποίο θα έχει ως συνέπεια τη διακοπή της κάλυψης, εκτός εάν ακολουθήσουν άμεσα ενέργειες για νέα εδαφοκάλυψη. Η μη εφαρμογή εδαφοκάλυψης οδηγεί σε επιβολή κύρωσης.
Παραδείγματα για το πρότυπο της εδαφοκάλυψης ΚΓΠΚ 6 Παραδείγματα Συμμόρφωσης
Καλλιέργεια κηπευτικών -> συγκομιδή Οκτώβριο -> σπορές χειμερινών κηπευτικών και διατήρηση έως 5/03.