Τα επίσημα εθνικά εργαστήρια ελέγχου σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν προθεσμία έως τις 20 Μαΐου 2025 για να προετοιμαστούν για τη διενέργεια δοκιμών για την ανίχνευση και τον ποσοτικό προσδιορισμό ιχνών αντιβιοτικών στις σύνθετες ζωοτροφές.
Αξιοποιώντας την εμπειρογνωσία του στην ανάλυση τροφίμων και ζωοτροφών, το ΚΚΕρ (Κοινό Κέντρο Ερευνών) ανέπτυξε και επικύρωσε αναλυτικές μεθόδους αιχμής ικανές να ανιχνεύουν ίχνη 24 αντιβιοτικών-στόχων σε σύνθετες ζωοτροφές.
Αυτό ενισχύει τον αγώνα της ΕΕ κατά της μικροβιακής αντοχής (AMR), δηλαδή της ικανότητας των μικροοργανισμών να επιβιώνουν ή να αναπτύσσονται παρά τη θεραπεία με αντιμικροβιακά φάρμακα. Οι μέθοδοι αποτελούν μέρος του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2024/1229, ο οποίος περιορίζει την παρουσία αντιβιοτικών στις ζωοτροφές και εξουσιοδοτεί τα εθνικά εργαστήρια ελέγχου σε ολόκληρη την ΕΕ να ανιχνεύουν και να αναλύουν 24 αντιβιοτικά στις σύνθετες ζωοτροφές.
Οι σύνθετες ζωοτροφές περιέχουν ένα μείγμα θρεπτικών πρώτων υλών για εκτρεφόμενα ζώα. Μπορούν να προστεθούν αντιβιοτικά για την αποκατάσταση της υγείας των ζώων, αλλά η κακή ή υπερβολική χρήση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής (AMR), δηλαδή παθογόνων ανθεκτικών στα φάρμακα που μπορούν δυνητικά να περάσουν στον άνθρωπο. Η μικροβιακή αντοχή ευθύνεται για περισσότερους από 35.000 θανάτους ετησίως στην ΕΕ/στον ΕΟΧ (ΕΕ27 και Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία). Επιπλέον, αποτελεί μία από τις τρεις πρώτες απειλές προτεραιότητας για την υγεία στην ΕΕ.
Ο κανονισμός, ο οποίος εφαρμόζεται από τις 20 Μαΐου 2025, θεσπίζει ειδικά μέγιστα επίπεδα διασταυρούμενης επιμόλυνσης αντιμικροβιακών δραστικών ουσιών στις σύνθετες ζωοτροφές και καθορίζει τις μεθόδους αναφοράς για την ανάλυση καταλοίπων 24 αντιβιοτικών.
Επιτρέποντας την ανίχνευση αντιβιοτικών σε διάφορους τύπους σύνθετων ζωοτροφών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα, οι μέθοδοι αυτές διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων και της δημόσιας υγείας. Τα ευρήματα χρησίμευσαν ως κρίσιμο κριτήριο για τον καθορισμό μέγιστων αποδεκτών επιπέδων διασταυρούμενης μόλυνσης.
Η νομοθεσία αυτή συμπληρώνει τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/4 που θέσπισε αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές για την παρασκευή, τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση φαρμακούχων ζωοτροφών.
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί σοβαρή απειλή σήμερα και θα αποτελεί για τις επόμενες δεκαετίες. Στην πρώτη γραμμή, το ΚΚΕρ διατήρησε τα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων, όπως καταδεικνύεται από το συγκεκριμένο επιστημονικό έργο. Οι μέθοδοι που αναπτύχθηκαν από το ΚΚΕρ αποτελούν σημαντική συμβολή και πρόοδο στη συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής και τη διατήρηση της καλής διαβίωσης τόσο των ζώων όσο και των ανθρώπων.
