H Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στο πλαίσιο της κατάρτισης του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) για τη Δυτική Ελλάδα, που χρηματοδοτείται από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείριση Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, έχει θέσει, μέχρι 30 Νοεμβρίου, σε δημόσια διαβούλευση το κείμενο του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ).
Το ΠεΣΠΚΑ –ΠΔΕ εκπονήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τρία σενάρια παγκόσμιας εξέλιξης συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου (RCP2.6-ευμενές, RCP4.5-ενδιάμεσο, RCP8.5-δυσμενές) και για τρείς χρονικές περιόδους: βραχυπρόθεσμο (2011‐2030), μεσοπρόθεσμο (2031‐2050) και μακροπρόθεσμο (2081‐2100) χρονικό ορίζοντα της 5ης έκθεσης για την κλιματική αλλαγή (AR5, IPCC, 2014) της IPCC (Intergovermental Panel for Climate Change – IPCC, Διακυβερνητική Ομάδα για την Kλιματική Aλλαγή) που είναι και η τελευταία έκθεση της IPCC. Η μελέτη τόσο για την αναμενόμενη μεταβολή του κλίματος στην ΠΔΕ όσο και για την αναμενόμενη τρωτότητα έγινε σε χωρική ανάλυση 12,5km x 12,5km και πραγματοποιήθηκε Στατιστική Ανάλυση 70 Κλιματικών Δεικτών και Στατιστική Ανάλυση Τρωτότητας ΠΔΕ στην Κλιματική Αλλαγή για 12 τομείς.
Με βάση τα κείμενα της διαβούλευση, ο Α.Σ. ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ εστιάζει στην τρωτότητα του τομέα της γεωργίας και παρουσιάζει τα συμπεράσματα της εν λόγω μελέτης:
Στον τομέα της γεωργίας εξετάζονται όλες οι (επιλέξιμες) γεωργικές εκτάσεις της ΠΔΕ, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ για το έτος 2018 και ειδικότερα:
Από τη γεωγραφική ανάλυση της τρωτότητας του τομέα της γεωργίας προέκυψε ότι στο ευμενές σενάριο και σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, οι περισσότερες γεωργικές περιοχές της ΠΔΕ έχουν μικρή τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή, με εξαίρεση τις γεωργικές εκτάσεις των δήμων Αμφιλοχίας, Θέρμου, Ακτίου - Βόνιτσας και Ναυπακτίας, που έχουν μέτρια τρωτότητα.
Στο ενδιάμεσο σενάριο, έως το 2080, όλες σχεδόν οι γεωργικές περιοχές της ΠΔΕ έχουν μέτρια τρωτότητα, ενώ η κατάσταση αναμένεται ακόμα πιο δυσχερής σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κυρίως στους δήμους Αιγιάλειας, Πατρέων, Ακτίου – Βόνιτσας, Ναυπακτίας, Θέρμου, Αμφιλοχίας και Ζαχάρως καθώς οι γεωργικές τους εκτάσεις αναμένεται να παρουσιάσουν μεγάλη τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή.
Στο δυσμενές σενάριο, έως το 2080, όλες οι γεωργικές περιοχές έχουν σε γενικές γραμμές μέτρια τρωτότητα (ή και μεγάλη σε κάποιες περιπτώσεις), ενώ σε μακροπρόσθεσμο ορίζοντα, οι γεωργικές εκτάσεις της Περιφέρειας παρουσιάζουν πολύ μεγάλη τρωτότητα (ή μεγάλη σε κάποιες περιπτώσεις).
Με βάση τα αποτελέσματα της γεωγραφικής ανάλυσης της τρωτότητας για κάθε εξεταζόμενο τομέα της οικονομίας και του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος της ΠΔΕ, προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα για την τομεακή τρωτότητα, ανά RCP:
RCP2.6 – ευμενές σενάριο
RCP4.5 – ενδιάμεσο σενάριο
RCP8.5 – δυσμενές σενάριο
Με βάση την εκτίμηση των αναμενόμενων κλιματικών μεταβολών στην ΠΔΕ προκύπτει ότι το κλίμα της Περιφέρειας θα είναι τις επόμενες δεκαετίες πιο θερμό και πιο ξηρό, με σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων και με αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακραίων φαινομένων (κυρίως ξηρασία, πλημμύρες και κύματα καύσωνα). Στις κλιματικές μεταβολές που αναμένεται να επηρεάσουν την περιφέρεια συγκαταλέγεται και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.
Συνοπτικά οι κλιματικές μεταβολές που εκτιμήθηκαν για την ΠΔΕ αναφέρονται ακολούθως:
Αναμένεται άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της ΠΔΕ, σε όλα τα σενάρια και τις χρονικές περιόδους που μελετήθηκαν
Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κυμαίνεται από 0,45oC (RCP2.6, 2011 – 2030) έως 3,92oC (RCP8.5, 2081 – 2100)
Μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, η μέση θερμοκρασία στην ΠΔΕ, θα συγκρατηθεί κάτω από τους 2oC, τόσο στο ευμενές όσο και στο ενδιάμεσο σενάριο, ενώ στο δυσμενές σενάριο η αύξηση της θερμοκρασίας θα ακολουθήσει τις αντίστοιχες προβλέψεις σε παγκόσμιο επίπεδο φτάνοντας τους 3,92oC.
Οι μέγιστες θερμοκρασίες θερινής περιόδου αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από τη μέση θερμοκρασία (4,51oC, RCP 8.5/2081 – 2100). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναμένονται στην ΠΕ Αιτωλ/νίας και ιδιαίτερα στους δήμους Αμφιλοχίας, Αγρινίου και Θέρμου.
Αύξηση αναμένεται να παρουσιάσει και η μέση θερμοκρασία χειμερινής περιόδου με τον δήμο Καλαβρύτων να έχει τη μεγαλύτερη αύξηση (3,80oC, RCP 8.5/2081 – 2100).
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη, αναμένεται να αυξηθεί σε όλα τα εξεταζόμενα σενάρια, εν αντιθέσει με τη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση η οποία θα μειωθεί.
Ο αριθμός των ημερών που είναι πολύ πιθανή η εκδήλωση πυρκαγιάς, θα αυξηθεί κατά 20 περίπου ημέρες, στο δυσμενές σενάριο, την περίοδο 2081- 2100.
Οι βροχοπτώσεις αναμένεται σταδιακά να μειωθούν στο ευμενές και δυσμενές σενάριο. Η ΠΕ Ηλείας καθώς και οι δήμοι Καλαβρύτων, Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Αντίστοιχα με τη βροχόπτωση, αναμένεται σταδιακά να μειωθεί και ο αριθμός των υγρών ημερών του έτους στην Περιφέρεια.
Οι συνεχόμενες ημέρες χωρίς βροχόπτωση αναμένεται να αυξηθούν κατά 33 περίπου ημέρες, στο δυσμενές σενάριο, την περίοδο 2081-2100.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα ξηρασίας αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι δήμοι της Αιτωλοακαρνανίας και ο δήμος Πατρέων.
Από πλευράς ανέμων δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές στην περιοχή μελέτης σε σχέση με την περίοδο αναφοράς.
Ο αριθμός των ημερών που η μέγιστη θερμοκρασία θα υπερβαίνει τους 35οC, θα αυξηθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα κατά 16 ημέρες περίπου, σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, στο δυσμενές σενάριο.
Ακόμα μεγαλύτερη αναμένεται να είναι τις επόμενες δεκαετίες η αύξηση του αριθμού ημερών με Tmin > 20oC (τροπικές νύχτες). Η αύξηση κατά μέσο όρο κυμαίνεται από +8 ημέρες περίπου (στο ευμενές και ενδιάμεσο σενάριο, την περίοδο 2011-2030) έως +56 ημέρες περίπου (στο δυσμενές σενάριο, την περίοδο 2081-2100).
Οι μεταβολές της θερμοκρασίας (σε συνδυασμό με μεταβολές στην υγρασία) αναμένεται να αυξήσουν τον αριθμό ημερών του έτους στις οποίες θα υπάρχει μεγάλη δυσφορία για τον πληθυσμό.
Ο αριθμός των ημερών του έτους με πολύ βαριά βροχόπτωση (η οποία μπορεί να συνδέεται με πλημμυρικά φαινόμενα), δεν αναμένεται να έχει μεγάλη διακύμανση ανάμεσα στις εξεταζόμενες χρονικές περιόδους, ούτε μεταξύ των σεναρίων. Οι περισσότερες ημέρες ετησίως με πολύ βαριά βροχόπτωση αναμένονται βραχυπρόθεσμα και μάλιστα στο ευμενές σενάριο (20,85 ημέρες).
Οι ψυχρές εισβολές στην Περιφέρεια θα μειωθούν μελλοντικά σε όλα τα σενάρια. Μετά το 2080 ο η μείωση θα φτάσει έως -15,43 ημέρες στο δυσμενές σενάριο.
Αντίστοιχα, οι χιονοπτώσεις αναμένεται να μειωθούν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες στο ενδιάμεσο και δυσμενές σενάριο. Την περίοδο 2081 – 2100, η μείωση αναμένεται να φτάσει έως 81% στο δυσμενές σενάριο.
Αντίστοιχα με την ποσότητα χιονόπτωσης θα μειωθεί και ο αριθμός ημερών με χιονόπτωση. Την περίοδο 2081-2100 οι μέρες με χιονόπτωση θα μειωθούν κατά 6 περίπου σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, στο δυσμενές σενάριο.
Η στάθμη της θάλασσας μελλοντικά θα ανέβει. Η μέγιστη τιμή της ανόδου θα κυμανθεί από 3cm (την περίοδο 2011-2030, ανεξαρτήτως σεναρίου) έως 19cm (σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, στο δυσμενές σενάριο).