«Οικονομικές επιδράσεις από τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα αλκοολούχα ποτά».
Σε μελέτη του ΙΟΒΕ παρουσιάζονται τα πιο πρόσφατα δεδομένα και εξελίξεις που αφορούν τον κλάδο των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα και αξιολογείται η συνεισφορά της εφοδιαστικής αλυσίδας αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία.
Επίσης, εξετάζονται οι δυνητικές επιδράσεις από τη σύγκλιση του φορολογικού πλαισίου που διέπει τα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο , τόσο για την οικονομία όσο και για την απασχόληση, σε ένα πλαίσιο διατήρησης της δημοσιονομικής ουδετερότητας.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ:
- Ο κλάδος παραγωγής και εμπορίας αλκοολούχων ποτών αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου κλαδικού οικοσυστήματος, στο οποίο περιλαμβάνονται επίσης η εστίαση και ο τουρισμός με τη συνολική συνεισφορά στην ελληνική οικονομία να είναι ιδιαίτερα σημαντική. Λαμβάνοντας υπόψη τις άμεσες, έμμεσες και προκαλούμενες επιδράσεις από την τελική δαπάνη κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι ο κλάδος συνεισέφερε €2,1 δισ. στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας το 2022, με 72,7 χιλ. εργαζόμενους (σε ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης), ενώ οι φόροι και οι εισφορές που δημιούργησε εκτιμώνται σε €616 εκατ.
Εξαιτίας της μείωσης της δαπάνης κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, ο κλάδος είναι το 2022 στο 73% του επιπέδου που είχε καταγράψει το 2009 (σε όρους αξίας πωλήσεων), τροφοδοτούμενος, τα τελευταία έτη κυρίως, από τη δυναμική ανάκαμψη του τουρισμού και της εστίασης. Οι απώλειες θέσεων εργασίας μεταξύ 2009-2019 εκτιμώνται σε 31 χιλ. στην ευρύτερη αλυσίδα αξίας, με μερική ανάκαμψη κατά 4,7 χιλ. θέσεις εργασίας μέχρι το 2022.
Η εγχώρια καταγεγραμμένη παραγωγή αποσταγμάτων και άλλων αλκοολούχων ποτών διαμορφώθηκε το 2022 σε 54,4 εκατ. λίτρα τελικού προϊόντος, με αύξηση κατά 13% σε σύγκριση με το 2021, ενώ σε όρους αξίας προσέγγισε τα €130 εκατ.
Οι καταγεγραμμένες πωλήσεις αλκοολούχων ποτών ανέκαμψαν περαιτέρω το 2022 φτάνοντας τα 5,0 εκατ. 9λιτρα κιβώτια, με αύξηση κατά 28,2% σε σύγκριση με το 2021, αναπληρώνοντας τις απώλειες που είχε προκαλέσει η πανδημία. Ανά ευρεία κατηγορία, η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών (χωρίς το τσίπουρο και το ούζο) διαμορφώθηκε το 2022 στα 3,7 εκατ. 9λιτρα κιβώτια, αυξημένη κατά 32,8% έναντι του 2021. Στο επίσημο εμφιαλωμένο τσίπουρο καταγράφεται το 2022 αύξηση κατά 17,4% και στο ούζο κατά 16,4%, με την κατανάλωση να διαμορφώνεται σε 500 χιλ. και 799 χιλ. 9λιτρα κιβώτια αντιστοίχως.
- Στο πλαίσιο αυτό εκτιμήθηκαν οι επιδράσεις στην οικονομία από τη σταδιακή προσαρμογή του ΕΦΚ στον μέσο όρο της ΕΕ. Η προσαρμογή αφορά τη μείωση του ΕΦΚ σε βάθος τριετίας (2024–2026), στα €1.800 ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης, έναντι €2.550 που ισχύει σήμερα με αντίστοιχη προσαρμογή για τον άμεσα διασυνδεδεμένο ΕΦΚ για το ούζο και το τσίπουρο, δηλαδή κατά €125 ετησίως, με αποτέλεσμα να προσεγγίζει τα €900 / 100 lt αιθυλικής αλκοόλης.
Διάγραμμα : Σταδιακή μείωση ΕΦΚ στα €1.800 μέχρι το 2026
Ειδικότερα, με τη μείωση στα €1.800, και ανάλογα με τις υποθέσεις, εκτιμάται ότι προκύπτουν θετικά αποτελέσματα στην οικονομία, εκτιμώντας ότι θα προκύψει μείωση τιμής στα κανάλια λιανικής πώλησης και ενίσχυση του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων στα κανάλια επιτόπιας κατανάλωσης ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις απασχόλησης. Και στις δύο περιπτώσεις, αναμένεται να στηριχθεί η απασχόληση του κλάδου, με όφελος για τα δημόσια ταμεία.
- Αναμένεται αύξηση του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας κατά €325 εκατ. την περίοδο 2024-2026, ενώ η απασχόληση θα είναι ενισχυμένη κατά 11,3 χιλ. επιπλέον θέσεις, συγκρινόμενα τα μεγέθη αυτά με το σενάριο διατήρησης του ΕΦΚ στο υφιστάμενο επίπεδο. Τα αποτελέσματα προσμετρούν τις άμεσες, τις έμμεσες και τις προκαλούμενες επιδράσεις από τις επιδράσεις της μείωσης του ΕΦΚ στην ελληνική οικονομία.
- Η εγχώρια παραγωγή θα αυξηθεί, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις απασχόλησης.
- Το τελικό δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι θετικό κατά €8,0 εκατ., καθώς οι απώλειες εσόδων από ΕΦΚ κατά €93 εκατ. στο τέλος της περιόδου αντισταθμίζονται από τα αυξημένα έσοδα από ΦΠΑ κατά €59 εκατ., τα επιπλέον έσοδα από τον φόρο στα κέρδη των επιχειρήσεων κατά €11 εκατ. και τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, λόγω επέκτασης της απασχόλησης κατά €31 εκατ. ευρώ.
- Η σταδιακή μείωση του ΕΦΚ αναμένεται να ενισχύσει τα κίνητρα για ενσωμάτωση κατανάλωσης στα νόμιμα κανάλια σε όλα τα στάδια της επιτόπιας κατανάλωσης, και στον τουριστικό τομέα και στην εστίαση κατά 3,9%-4,0% περίπου για τα έτη 2024-2026.
- Η μείωση του ΕΦΚ αναμένεται να εξορθολογήσει το φορολογικό πλαίσιο, τοποθετώντας την Ελλάδα πλησιέστερα σε χώρες που έχουν αντίστοιχο τουριστικό προϊόν, όπως η Πορτογαλία και η Ιταλία.
- Η σταδιακή μείωση του ΕΦΚ μέχρι το 2026 εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση της λιανικής τιμής πώλησης μιας τυπικής φιάλης αλκοολούχου ποτού κατά 10,7% μεταξύ 2023-2026.
