Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για την ενίσχυση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να συμβάλει στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής και στην επίτευξη των στόχων μείωσης εκπομπών της ΕΕ.
Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, η οποία επιδεινώθηκε με την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, έχει αναδείξει την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και τη διαφοροποίηση και διασφάλιση του ενεργειακού της εφοδιασμού μέσω της επένδυσης σε βιωσιμότερες εναλλακτικές, όπως είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα, η ΕΕ θέλει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση με στόχο την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
ανανεώσιμη ενέργεια σημαίνει ανανεώσιμες μη ορυκτές πηγές, όπως αιολική, ηλιακή και γεωθερμική ενέργεια, περιβάλλοντος, παλίρροια, κυματική και ενέργειαωκεανών, υδροηλεκτρική, βιομάζα, αέριο χωματερής, αέριο μονάδας επεξεργασίας λυμάτων και βιοαέριο.
Οι νέοι στόχοι ανανεώσιμης ενέργειας της ΕΕ για το 2030
Οι φιλόδοξες προσπάθειες της ΕΕ για την προστασία του κλίματος διατυπώνονται στο νομοθετικό πακέτο «Fit for 55». Στόχος της είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Στη δέσμη αυτό συμπεριλαβάνεται και η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση του μεριδίου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ από τον τωρινό στόχο του 32% έως το 2030.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ μιας συμφωνίας που επιτεύχθηκε με το Συμβούλιο που θέτει νέο στόχο 42,5% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, αν και οι χώρες της ΕΕ καλούνται να αγωνιστούν για το 45% - στόχος που υποστηρίζεται επίσης από την Επιτροπή στο πλαίσιο του Σχέδιο REPowerEU. To σχέδιο, που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2022, τονίζει την ανάγκη επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και σταδιακής κατάργησης των εισαγωγών ενέργειας από τη Ρωσία, αυξάνοντας το μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη βιομηχανία, τα κτίρια και τις μεταφορές στο 45% έως το 2030.
Η νέα νομοθεσία επιταχύνει τη διαδικασία έγκρισης νέων ή προσαρμοσμένων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών συλλεκτών και των ανεμογεννητριών.
21,8%
Το μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ το 2021.
Ξεπερνάει τον στόχο του 20% για το 2020 και υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το 2004 (9,6%).
Αναθεώρηση στόχων στους εξής τομείς:
- Κτίρια - νέο σημείο αναφοράς για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ποσοστό 49 % έως το 2030
- Βιομηχανία - νέο σημείο αναφοράς ετήσιας αύξησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 1.6%
Η συμφωνία λαμβάνει υπόψη το αίτημα του Κοινοβουλίου, τα κράτη μέλη να θέσουν ως ενδεικτικό στόχο για καινοτόμο τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τουλάχιστον το 5% της νέας εγκατεστημένης χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, καθώς και τη θέσπιση πλαισίου συνεργασίας σε διασυνοριακά ενεργειακά έργα.
Αυτό έρχεται ως ακόλουθο στο αίτημα του Κοινοβουλίου για αυστηρότερα κριτήρια σχετικά με τη χρήση της βιομάζας, για τη μείωση του κινδύνου χρηματοδότησης μη βιώσιμων πρακτικών και την πρόληψη αρνητικών επιπτώσεων στην ποιότητα του εδάφους και στη βιοποικιλότητα.
Το Συμβούλιο πρέπει τώρα να εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία για να τεθεί σε ισχύ η νέα οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε εθνικό επίπεδο
Ο πίνακας δείχνει πώς τα κράτη μέλη πέτυχαν τους στόχους του 2020 όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. (Πηγή: Eurostat)
Μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ως % της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας)
2016
Στόχος 2020
Στοιχεία του 2020 (επίδοση)
Σουηδία
53,8
49
60,1
Φιλανδία
38,7
38
43,8
Λετονία
37,2
40
42,1
Αυστρία
33,5
34
36,5
Δανία
32,2
30
31,6
Εσθονία
28,8
25
30,2
Πορτογαλία
28,5
31
34,0
Κροατία
28,3
20
31,0
Λιθουανία
25,6
23
26,8
Ρουμανία
25
24
24,5
Σλοβενία
21,3
25
25,0
Βουλγαρία
18,8
16
23,3
Ιταλία
17,4
17
20,4
Ισπανία
17,3
20
21,2
Μέσος όρος της ΕΕ
17
20
22
Γαλλία
16
23
19,1
Ελλάδα
15,2
18
21,7
Τσεχία
14,9
13
17,3
Γερμανία
14,8
18
19,3
Ουγγαρία
14,2
13
13,9
Σλοβακία
12
14
17,3
Πολωνία
11,3
15
16,1
Ιρλανδία
9,5
16
16,2
Κύπρος
9,3
13
16,9
Βέλγιο
8,7
13
13,0
Μάλτα
6
10
10,7
Κάτω Χώρες
6
14
14.0
Λουξεμβούργο
5,4
11
11,7
