Το Υπ.Α.Α.Τ. εξέδωσε διευκρινίσεις και απαντήσεις σε γενικά ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο της υπ’ αρ. 50366/17-04-2025 1ης πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στην Παρέμβαση Π3-73-2.3 του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων».
Υπενθυμίζουμε ότι η προθεσμία υποβολής αιτήσεων έχει παραταθεί έως 5 Σεπτεμβρίου 2025.
Τα ακόλουθα αφορούν διευκρινίσεις και απαντήσεις σε γενικά ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, η οποία αποτελεί Ενδιάμεσο Φορέα της Παρέμβασης Π3-73-2.3, στο πλαίσιο της υπ’αρ. 50366/17-04-2025 1ης πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στην Παρέμβαση Π3-73-2.3 του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων» και δεν αφορούν συγκεκριμένη αίτηση στήριξης.
Οι απαντήσεις απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο της Παρέμβασης (υπ’αρ. 47699/19- 02-2025 (Β’805 και δ.σ. Β’1716) απόφαση Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και την υπ’αρ. 97378/10-04-2025 (Β’1837) τροποποίηση αυτής και δεν το αντικαθιστούν. Η θεμελιωμένη ανάπτυξη της αίτησης στήριξης είναι σε κάθε περίπτωση απαραίτητη για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητάς της.
1) ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ
Τα δανειακά κεφάλαια λαμβάνονται υπόψη στη βαθμολόγηση της αίτησης στήριξης;
Ο συνολικός προϋπολογισμός της αίτησης στήριξης αποτελείται από την ιδιωτική συμμετοχή (ίδια κεφάλαια ή / και δανειακά κεφάλαια) και τη δημόσια ενίσχυση. Η ιδιωτική συμμετοχή μπορεί να καλυφθεί είτε εξ’ ολοκλήρου από ίδια κεφάλαια, είτε από συνδυασμό ιδίων και δανειακών κεφαλαίων, είτε εξ ολοκλήρου από δανειακά κεφάλαια.
Τα δανειακά κεφάλαια ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΥΠΟΨΗ στη βαθμολόγηση της αίτησης στήριξης. Στην περίπτωση που προβλέπεται δανεισμός στο χρηματοδοτικό σχήμα της αίτησης στήριξης, ο δυνητικός δικαιούχος προσκομίζει:
α) Πρόθεση δανειοδότησης από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή,
β) Έγκριση δανείου, από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα μέλος του συστήματος ΔΙΑΣ, με ρητή πρόβλεψη ότι το δάνειο συνάπτεται αποκλειστικά για την υλοποίηση αίτησης στήριξης στην Π3-73-2.3.
γ) Έκδοση ομολογιακού δανείου: Απόφαση του αρμόδιου συλλογικού οργάνου της Α.Ε. (Δ.Σ. ή Γ.Σ.) για την έκδοση ομολογιακού δανείου και βεβαίωση γνωστοποίησής της στο ΓΕΜΗ
δ) Υπεύθυνη Δήλωση ν. 1599/1986 για την μη χρήση ιδίων κεφαλαίων (σε περίπτωση που η ίδια συμμετοχή καλυφθεί εξ’ολοκλήρου με δανεισμό.
Ο δυνητικός δικαιούχος λαμβάνει βαθμολογία στο κριτήριο 8 «Ωριμότητα Επενδυτικού Σχεδίου», μόνο εφόσον το επιθυμεί και το ποσοστό των ιδίων κεφαλαίων που διαθέτει για την υλοποίηση της επένδυσης, ξεπερνά το 25% της ιδιωτικής συμμετοχής όπως αυτή αναφέρεται στο χρηματοδοτικό σχήμα της αίτησης στήριξης. Ο δυνητικός δικαιούχος μπορεί, για την κάλυψη των ιδίων κεφαλαίων, να επιλέξει κάθε νόμιμο τρόπο με την προϋπόθεση να το δηλώσει στο χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης.
Ως πιθανοί τρόποι κάλυψης των ιδίων κεφαλαίων ενδεικτικά αναφέρονται:
α) Βεβαίωση μέσου υπολοίπου, των εταιρικών λογαριασμών ή/και του τραπεζικού λογαριασμού των μετόχων /εταίρων, του τελευταίου μηνός πριν την υποβολή της αίτησης στήριξης.
β) Φορολογηθέντα αποθεματικά: Δικαιολογητικό του τρόπου σχηματισμού των φορολογηθέντων αποθεματικών από πραγματοποιηθέντα έσοδα.
γ) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (εφόσον προβλέπεται στην αίτηση στήριξης). Στην περίπτωση αυτή προσκομίζονται τα ακόλουθα:
αα) Απόσπασμα απόφασης Γενικής Συνέλευσης για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ή σε περίπτωση προσωπικής εταιρείας, πράξη τροποποίησης καταστατικού όπου θα αναφέρεται ως σκοπός της αύξησης η υλοποίηση της αίτησης στήριξης.
ββ) Πιστοποιητικό ΓΕΜΗ για την καταχώριση της απόφασης για την αύξηση του μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου.
γγ) Τροποποίηση καταστατικού για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου εφόσον έχει ήδη υλοποιηθεί.
δδ) Πιστοποιητικό ΓΕΜΗ για την καταχώριση της καταβολής της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου.
εε) Απόφαση Γενικής Συνέλευσης για τη δημιουργία ειδικού αποθεματικού για την υλοποίηση της πράξης στην περίπτωση Συνεταιρισμών και Συνεταιριστικών Οργανώσεων.
2) ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ
α) Επιχείρηση που δραστηριοποιείται στο εμπόριο ΠΟΠ προϊόντων θα μπορούσε να βαθμολογηθεί στο κριτήριο 2 «Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας» ή το κριτήριο αυτό αφορά μόνο την παραγωγή και όχι το εμπόριο;
Βαθμολογία στο κριτήριο 2 «Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας» λαμβάνουν οι φορείς που δραστηριοποιούνται στην ΠΑΡΑΓΩΓΗ αυτών των προϊόντων. Βαθμολογείται το ποσοστό των παραγόμενων προϊόντων ποιότητας της αίτησης στήριξης ως προς το σύνολο των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων που παράγει ο φορέας.
β) Σχετικά με τη βαθμολογία και τα κριτήρια εξοικονόμηση ενέργειας (και Φωτοβολταϊκά) και εξοικονόμηση ύδατος, βαθμολογείται η τωρινή εξοικονόμηση που υπάρχει στην έδρα της εταιρείας με τη χρήση φωτοβολταϊκών ή θα πρέπει να γίνει περιγραφή στην έκθεση του μηχανικού τι θα ισχύει στα νέα κτήρια της εταιρείας και η βαθμολογία θα προκύψει από εκεί;
Τα κριτήρια 3.1: Ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας από τη χρήση – εγκατάσταση – εφαρμογή εξοπλισμού εξοικονόμησης ενέργειας, 3.2: Ποσοστό κάλυψης των αναγκών των μονάδων από τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) (π.χ. φωτοβολταϊκά) ή/και τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων (π.χ. βιοντίζελ, βιοαέριο) και 5.1: Ποσοστό εξοικονόμησης ύδατος από τη χρήση – εγκατάσταση – εφαρμογή συστήματος εξοικονόμησης ύδατος βαθμολογούνται λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις της αίτησης στήριξης ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας και ύδατος από την υλοποίησή της και όχι την εξοικονόμηση που επιτυγχάνει σήμερα ο δυνητικός δικαιούχος με τη χρήση ανάλογων συστημάτων.
γ) Ποια οικονομικά στοιχεία λαμβάνονται υπόψη για τη βαθμολόγηση του κριτηρίου 10 «Εξωστρέφεια επιχείρησης»;
Προκειμένου να τεκμηριωθεί η εξωστρέφεια μιας επιχείρησης (Κριτήριο 10) λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος, των τελευταίων δύο (2) χρήσεων του ποσοστού των συνολικών πωλήσεων της επιχείρησης στο εξωτερικό επί του συνόλου των πωλήσεων αυτής.
3) ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ ΔΑΠΑΝΩΝ
α) Είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης η δαπάνη για την κατασκευή συνεδριακών χώρων, χώρων λιανικής πώλησης προϊόντων, πρατηρίων γεωργικών εφοδίων κ.λ.π;
Η δαπάνη για την κατασκευή των ανωτέρω χώρων δεν είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης.
β) Η δαπάνη για τη δημιουργία ωοσκοπικών κέντρων και παστεριωτηρίων αυγών είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης;
Η δαπάνη για τη δημιουργία ωοσκοπικών κέντρων και παστεριωτηρίων αυγών είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης μόνο εφόσον η ωοσκόπηση ή η παστερίωση αποτελούν μέρος της μεταποιητικής δραστηριότητας της υπό αξιολόγηση μονάδας και όχι ως μεμονωμένες δράσεις (παροχή υπηρεσιών). Αυτό ισχύει τόσο στην περίπτωση που ο φορέας της επένδυσης διαθέτει δικό του πτηνοτροφείο (καθετοποίηση παραγωγής) όσο και στην περίπτωση που αγοράζει τα αυγά από προμηθευτή και τα διαθέτει μεταποιημένα ή τυποποιημένα προς πώληση. Αν η δραστηριότητα της επιχείρησης αφορά την ωοσκόπηση ή την παστερίωση αυγών στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών προς πτηνοτροφεία ή συναφείς επιχειρήσεις, τότε οι δαπάνες αυτές δεν είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση.
γ) Ο εξοπλισμός για την αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τα αυτόνομα φωτοβολταϊκά συστήματα είναι επιλέξιμος;
Στο πλαίσιο της παρέμβασης είναι επιλέξιμη δαπάνη τόσο η προμήθεια και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών που δεν είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο όσο και συστημάτων που είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο αλλά δεν εγχέουν την περίσσεια ενέργεια σε αυτό. Στη δεύτερη περίπτωση μετά από κατάλληλη τεκμηρίωση μπορεί να κριθεί επιλέξιμη και η προμήθεια συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Επισημαίνεται ότι δεν είναι επιλέξιμη αίτηση στήριξης με δαπάνες που αφορούν αποκλειστικά την προμήθεια και εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος.
4) ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
α) Στο πλαίσιο της Παρέμβασης ενισχύονται αιτήσεις στήριξης που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον τομέα του χονδρικού εμπορίου;
Στο πλαίσιο της Παρέμβασης ενισχύονται επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη μεταποίηση πρώτων υλών και την παραγωγή τελικών προϊόντων του Παραρτήματος Ι στης ΣΛΕΕ (γεωργικών προϊόντων), όπως αυτά εξειδικεύονται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, με στόχο την χονδρεμπορία των παραγόμενων προϊόντων. Δηλαδή, δεν ενισχύονται αιτήσεις στήριξης σε επίπεδο λιανικού εμπορίου. Στην περίπτωση που μια επιχείρηση δραστηριοποιείται ή πρόκειται να δραστηριοποιηθεί αποκλειστικά στον τομέα του χονδρικού εμπορίου, χωρίς να δραστηριοποιείται στη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, δεν μπορεί να ενισχυθεί στο πλαίσιο της Παρέμβασης.
β) Η παραγωγή παρασκευασμένων ζωοτροφών για ζώα που εκτρέφονται σε αγροκτήματα ή για ζώα συντροφιάς είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης;
Στο θεσμικό πλαίσιο της Παρέμβασης αναφέρονται περιορισμοί ως προς την χρήση γεωργικών πρώτων υλών για την παραγωγή των ζωοτροφών, δηλαδή πρώτων υλών που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της ΣΛΕΕ εκτός των προϊόντων αλιείας. Οι ζωοτροφές για ζώα συντροφιάς καθώς και για ζώα που εκτρέφονται σε αγροκτήματα ως τελικά προϊόντα ανήκουν στο κεφ. 23 του Παραρτήματος Ι της ΣΛΕΕ. Συνεπώς η παραγωγή τους είναι επιλέξιμη δραστηριότητα στο πλαίσιο της Παρέμβασης εφόσον οι ζωοτροφές παρασκευάζονται από πρώτες ύλες που ανήκουν στο Παράρτημα Ι της ΣΛΕΕ (εκτός προϊόντων αλιείας) και εφόσον τηρούνται οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου της Παρέμβασης.
γ) Η επεξεργασία της πρώτης ύλης του σύσπορου βαμβακιού έτσι ώστε να διαχωριστεί ο σπόρος από την ίνα και να προκύψει από την ποσότητα του σύσπορου βαμβακιού νωπός βαμβακόσπορος, καθώς και η ξήρανση βαμβακόσπορου για την παραγωγή ζωοτροφών αποτελούν επιλέξιμες δραστηριότητες στο πλαίσιο της Παρέμβασης;
Η ξήρανση βαμβακόσπορου για την παρασκευή ζωοτροφών αποτελεί επιλέξιμη δραστηριότητα στο πλαίσιο της Παρέμβασης. Ο εκκοκκισμός βάμβακος (διαχωρισμός του βαμβακόσπορου από την ίνα) δεν είναι επιλέξιμη ως δραστηριότητα.
δ) Είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης η παραγωγή μανιταριών καθώς και η μεταποίηση μανιταριών που έχουν παραχθεί σε θαλάμους και όχι στο έδαφος;
Δεν είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης η παραγωγή μανιταριών. Είναι επιλέξιμη στο πλαίσιο της Παρέμβασης η διαλογή, η ψύξη, η μεταποίηση και η συσκευασία μανιταριών.
ε) Ο εκσυγχρονισμός ελαιουργείου είναι επιλέξιμος στο πλαίσιο της Παρέμβασης;
Ο εκσυγχρονισμός μονάδων γενικότερα είναι επιλέξιμος στο πλαίσιο της Παρέμβασης. Στο πλαίσιο των εκσυγχρονισμών ενισχύονται και οι επεκτάσεις / προσθήκες κτηριακών εγκαταστάσεων με ή χωρίς αύξηση δυναμικότητας, καθώς και οι μετεγκαταστάσεις μονάδων που συνοδεύονται από εκσυγχρονισμό αυτών. Σε κάθε περίπτωση η μονάδα οφείλει να εφοδιαστεί με τις απαραίτητες αδειοδοτήσεις, ενώ θα πρέπει να τηρούνται οι περιορισμοί που τίθεται από το ΣΣ ΚΑΠ και το θεσμικό πλαίσιο της Παρέμβασης.
5) ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΛΟΓΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
Πώς τεκμηριώνεται το εύλογο του κόστους των δαπανών που περιλαμβάνονται στην αίτηση στήριξης; Είναι δυνατή η υποβολή προσφορών που αφορούν τη λήψη αδειοδοτήσεων και πιστοποιήσεων από τον σύμβουλο στον οποίο έχει ανατεθεί η σύνταξη και η υποβολή της αίτησης στήριξης;
Για την τεκμηρίωση του εύλογου κόστους των αιτούμενων δαπανών απαιτούνται τρεις προσφορές σε περίπτωση που η δαπάνη αφορά μηχανήματα και εξοπλισμό της μονάδας ανεξαρτήτως κατηγορίας και δύο προσφορές σε περίπτωση που η δαπάνη αφορά κτηριακές εγκαταστάσεις, οικοδομικές εργασίες, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, μελέτη έργου κ.λ.π. Ως μελέτες έργου και αμοιβές συμβούλων νοούνται αυτές που αφορούν στην κατάρτιση της αίτησης στήριξης και στην παρακολούθηση της υλοποιηθείσας πράξης. Προσφορές για την εκπόνηση των λοιπών μελετών (περιβαλλοντικής αδειοδότησης, λήψης πιστοποιητικών κλπ), μπορούν να υποβάλλονται και από τον σύμβουλο που έχει εκπονήσει τη μελέτη έργου εφόσον είναι πιστοποιημένοι για την εκπόνηση σχετικών μελετών. Στην περίπτωση μηχανολογικού εξοπλισμού, οι προσφορές προέρχονται από ανεξάρτητους οικονομικούς φορείς.
6) ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Ο προϋπολογισμός της Παρέμβασης αφορά το σύνολο της Χώρας ή θα γίνει επιμέρους κατανομή ανά Περιφέρεια;
Ο προϋπολογισμός της Παρέμβασης αφορά το σύνολο της Χώρας και δεν κατανέμεται ανά Περιφέρεια.
7) ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΙΤΗΣΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
Πώς εκτιμάται η βιωσιμότητα της αίτησης στήριξης όταν ο δυνητικός δικαιούχος δραστηριοποιείται σε περισσότερα του ενός αντικείμενα;
Όσον αφορά την εκτίμηση της βιωσιμότητας της αίτησης στήριξης, στην περίπτωση που ο δυνητικός δικαιούχος δραστηριοποιείται σε περισσότερα του ενός αντικείμενα (υπηρεσίες ή προϊόντα) λαμβάνονται υπόψη τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας για το σύνολο των δραστηριοτήτων της.
8) ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
α) Είναι δυνατή η εκμίσθωση μιας επένδυσης που έχει ενισχυθεί στο πλαίσιο της Παρέμβασης;
Στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο της Παρέμβασης δεν προβλέπεται ρητά η δυνατότητα εκμίσθωσης της επένδυσης, μετά την ολοκλήρωσή της και πριν την εκπνοή των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του δικαιούχου. Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου όπως ισχύουν σήμερα, αφορούν την αλλαγή δικαιούχου της πράξης κατά τη διάρκεια της υλοποίησής της.
β) Ποια νησιά συμπεριλαμβάνονται στα μικρά νησιά του Αιγαίου;
Στο πλαίσιο της Παρέμβασης Π3-73-2.3, ως μικρά νησιά του Αιγαίου, νοούνται όλα τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους, εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια (Καν. (ΕΚ) 229/2013 του ΕΚΣ). Όπου γίνεται αναφορά σε «νησιωτικές περιοχές» χωρίς να επισημαίνονται εξαιρέσεις (π.χ ίδρυση σφαγείου σε νησιωτικές περιοχές), συμπεριλαμβάνονται η Κρήτη και η Εύβοια.
