Για να καταστεί η Ευρώπη πιο ανταγωνιστική, ασφαλής και βιώσιμη, απαιτείται περισσότερη άριστη έρευνα, καινοτομία που θα έχει αντίκτυπο και επέκταση της τεχνολογίας.
Οι συστάσεις αυτές συγκαταλέγονται μεταξύ των δώδεκα συστάσεων εμπειρογνωμόνων που υποβλήθηκαν σήμερα στην Επιτροπή για την ενίσχυση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ και του διαδόχου του.
Οι συστάσεις εκπονήθηκαν από μια ανεξάρτητη ομάδα 15 κορυφαίων εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία του Manuel Heitor, πρώην Υφυπουργού Επιστημών, Τεχνολογίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Πορτογαλίας. Η έκθεσή τους, με τίτλο «Align, Act, Accelerate: Έρευνα, τεχνολογία και καινοτομία για την τόνωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας», υπογραμμίζει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του προγράμματος-πλαισίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία (Ε & Κ) και διατυπώνει δώδεκα συστάσεις:
1. Υιοθέτηση προσέγγισης στο σύνολό της για την ευθυγράμμιση της έρευνας και της καινοτομίας με τη στρατηγική της ΕΕ για ανταγωνιστικότητα και καθαρή ψηφιακή οικονομία.
2. Ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης με την ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων μέσω ενός ισχυρότερου προγράμματος πλαισίου.
3. Παροχή ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας μέσω ενός χαρτοφυλακίου δράσεων που εστιάζονται στην ανταγωνιστική αριστεία, τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα, τις κοινωνικές προκλήσεις και ένα ισχυρό οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας.
4. Δημιουργία μιας πειραματικής μονάδας για τη δρομολόγηση ανατρεπτικών προγραμμάτων καινοτομίας με γρήγορες επιλογές χρηματοδότησης, όπως πρωτοβουλίες τύπου ARPA.
5. Ενίσχυση της ανταγωνιστικής αριστείας με την επέκταση της χρηματοδότησης για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας και τις δράσεις Marie Skłodowska-Curie για την προσέλκυση κορυφαίων ταλέντων.
6. Δημιουργία ενός συμβουλίου βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας και τεχνολογίας για την ενίσχυση των επενδύσεων βιομηχανικής έρευνας και καινοτομίας και τη διασφάλιση της συνάφειας με τη στρατηγική αυτονομία.
7. Σύσταση Συμβουλίου Κοινωνικών Προκλήσεων για την αντιμετώπιση βασικών κοινωνικών ζητημάτων, την ευθυγράμμιση με τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ και τη συνεργασία με τη φιλανθρωπία και την κοινωνία των πολιτών.
8. Δημιουργία ενός ελκυστικού και χωρίς αποκλεισμούς οικοσυστήματος Ε & Κ της ΕΕ με την εξασφάλιση μακροπρόθεσμων επενδύσεων, την προώθηση πανεπιστημιακών συμμαχιών και την ενθάρρυνση των συνεπενδύσεων των κρατών μελών.
9. Απλούστευση του προγράμματος μέσω της μείωσης του διοικητικού φόρτου, της υιοθέτησης της ευέλικτης χρηματοδότησης και του εξορθολογισμού των διαδικασιών υποβολής αιτήσεων.
10. Ανάπτυξη προγράμματος δημόσιων συμβάσεων καινοτομίας για την τόνωση της βιομηχανικής κλιμάκωσης μέσω λύσεων που βασίζονται στη ζήτηση.
11. Προσέγγιση της διεθνούς συνεργασίας με μια διαφοροποιημένη στρατηγική, προσαρμόζοντας τις εταιρικές σχέσεις σε συγκεκριμένους τομείς και παγκόσμιες γεωπολιτικές παραμέτρους.
12. Βελτιστοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας διπλής χρήσης με τη χωριστή διαχείριση μη στρατιωτικών και στρατιωτικών προγραμμάτων Ε & Κ, αξιοποιώντας τα οφέλη για την εθνική ασφάλεια και τις μη στρατιωτικές ανάγκες.
Με βάση τις συστάσεις αυτές, οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες ζητούν αυξημένο, πιο εστιασμένο και προστατευμένο προϋπολογισμό. Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, η επένδυση αυτή θα θέσει την Ευρώπη ως ηγέτη στη διεθνή συνεργασία και διακυβέρνηση στον τομέα της Ε & Κ.
Ιστορικό
Η ομάδα υψηλού επιπέδου για την ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» συγκέντρωσε 15 εμπειρογνώμονες από ολόκληρη την Ευρώπη με ευρύ φάσμα υποβάθρου.
Τον Δεκέμβριο του 2023 ανατέθηκε στην ομάδα να υποβάλει συγκεκριμένες συστάσεις στην Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης του προγράμματος Ε & Κ της ΕΕ βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Οι συστάσεις βασίζονται σε εκτεταμένες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και σε ευρύ φάσμα αποδεικτικών στοιχείων και αναλύσεων, συμπεριλαμβανομένων εξωτερικών μελετών.
